💢 دیکته یا انشا محمد اسفندیاری نویسندگان را به دو دسته می‌توان تقسیم کرد: آنان که دیکته می‌نویسند و آنان که انشا. دیکته‌نویس کسی است که موضوع یا محتوای نوشته‌اش را دیگری تعیین می‌کند و انشانویس، متفکّری است که خود معیّن می‌کند چه بنویسد و چه نویسندگان بزرگ، انشانویس هستند، اما دیکته‌نویسان هم کم نیستند. شاید بشود گفت که اینها فراوانند، ولی چون کپی یکدیگرند، کم به نظر می‌آیند. به هرحال کم یا زیاد، لازم است پدیدۀ دیکته‌نویسی کالبد شکافی شود. گاه نویسنده‌ای به سفارش دیگری در موضوعی می‌نویسد؛ بی آنکه به آن راغب باشد، این، منزل اول دیکته‌نویسی است. منزل بعد و بدتر این است که دیگری برای نویسنده تعیین کند که سمت و سوی نوشته‌‎اش چه باشد. پس دیکته‌نویس کسی است که حداقل، موضوع نوشته‌اش و حداکثر، محتوای آن به فرموده دیگری است. البته ممکن است نویسنده‌ای به تقاضای دیگری در موضوعی بنویسد، اما آن تقاضا، مطابق خواسته خودش نیز باشد. هیهات که چنین نویسنده‌ای را بتوان دیکته‌نویس خواند. کسی که به تقاضای آن مجلّه و به خواهش آن نهاد علمی چیزی می‌نویسد و آن دغدغه خاطر او نیز هست، هرگز دیکته‌نویس نامیده نمی‌شود. یک گروه از دیکته‌نویسان، تاجران علمی هستند. اینها با علم از طریق قلم تجارت می‌کنند. برایشان فرقی نمی‌کند که از این موضوع بنویسند یا آن موضوع. به فرمان این و آن می‌نویسند و به فرموده آن و این. نمی‌نگرند چه باید نوشت، می‌نگرند چه می‌خواهند تا نوشت. روزی از تمدّن ری می‌نویسند و روزی از تمدّن روم. گاهی از دیالکتیک می‌نویسند و گاهی از هرمنوتیک. یک بار از اتیک می‌نویسند و دیگر بار از پولیتیک. برگرفته از کتاب «اخلاق نگارش» ۱۴۰۳/۰۵/۱۰ #نویسندگی #کانون_نویسندگان_قم تلگرام | ایتا | سایت|