(آيه ٤٨) -اميدبخش‌ترين آيات قرآن! اين آيه صريحا اعلام مى‌كند كه همۀ گناهان ممكن است مورد عفو و بخشش واقع شوند، ولى «خداوند (هرگز) شرك را نمى‌بخشد و پايين‌تر از آن را براى هر كس بخواهد (و شايسته بداند) مى‌بخشد» (إِنَّ اللّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ) . ارتباط اين آيه با آيات سابق از اين نظر است كه يهود و نصارى هر يك به نوعى مشرك بودند، و قرآن به وسيلۀ اين آيه به آنها اعلام خطر مى‌كند كه اين عقيده را ترك گويند كه گناهى است غير قابل بخشش، سپس در پايان آيه دليل اين موضوع را بيان كرده مى‌فرمايد: «كسى كه براى خدا شريكى قائل شود گناه بزرگى مرتكب شده است» (وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللّهِ فَقَدِ افْتَرى إِثْماً عَظِيماً) . طبق روايتى كه از امير مؤمنان على عليه السّلام نقل شده اين آيه اميدبخش‌ترين آيات قرآن است و افراد موحد را به لطف و رحمت پروردگار دلگرم مى‌سازد، زيرا در اين آيه خداوند امكان بخشش همۀ گناهان را غير از شرك بيان كرده است. اسباب بخشودگى گناهان- از آيات قرآن استفاده مى‌شود كه وسائل آمرزش و بخشودگى گناه متعدد است از جمله: ١-توبه و بازگشت به سوى خدا كه توأم با پشيمانى از گناهان گذشته و تصميم بر اجتناب از گناه در آينده و جبران عملى اعمال بد به وسيلۀ اعمال نيك بوده باشد. ٢-كارهاى نيك فوق العاده‌اى كه سبب آمرزش اعمال زشت مى‌گردد. ٣-شفاعت كه شرح آن در ذيل آيۀ ٤٨ سورۀ بقره گذشت. ٤-پرهيز از گناهان «كبيره» كه موجب بخشش گناهان «صغيره» مى‌باشد. ٥-عفو الهى كه شامل افرادى مى‌شود كه شايستگى آن را دارند. برگزیده تفسیر نمونه - 1، صفحه 408 کانال قرآن کریم https://eitaa.com/quoran_313