#یک_نکته_از_این_معنی #علوم_قرآنی 📌 چرا آیات محکم و متشابه دقیقاً توسط ائمه: و یا اولیأ خدا روشن نشده است؟ امّا مسئلة آیات محکم و متشابه: خداوند متعال میفرماید: او کسی است که این کتاب ]آسمانی[ را بر تو نازل کرد که قسمتی از آن، آیات محکم ]صریح و روشن[ است که اساس این کتاب میباشد و قسمتی از آن متشابه است; امّا آنها که در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهات اند تا فتنه انگیزی کنند و تفسیر ]نادرستی[ برای آن می طلبند; در حالی که تفسیر آنها را ]کسی[ جز خدا و راسخان در علم نمیداند....(آلعمران، 7) از این آیه، استفاده میشود که آیات قرآن کریم دو دسته اند: الف) محکمات; ب) متشابهات. محکمات آیاتِ روشنی هستند که جای هیچگونه انکار و توجیه و سوءاستفاده در آن نیست; امّا متشابهات به دلیل بالا بودن سطح مطلب یا گفتگو درباره عوالمی که از دسترس ما بیرون است; مانند علم غیب، جهان رستاخیز و صفات خداوند متعال و... که فهم معنای نهایی و اسرار و پیبردن به کنه حقیقت آنها، به سرمایة خاص علمی نیاز دارد و خداوند متعال میفرماید: فقط خداوند و راسخان در علم، اسرار این آیات را میدانند و برای مردم تشریح میکنند. راسخان در علم عبارتند از: پیامبر و امامان: که از همه اسرار این آیات آگاهند و علما و دانشمندان راستین ـ که به موازین، احکام، عقاید شرعی و به روش تأویل متشابهات آشنایی کافی دارند ـ و هر یک، به اندازه دانش خود از این آیات چیزی میفهمند و برای مردم تشریح میکنند و همین حقیقت است که مردم را برای درک اسرار قرآن به دنبال معلمان الهی و علمای دینی میکشاند; بنابراین، در برخورد با متشابهات، باید به احادیث و تفاسیر علمای راستین مراجعه کرد.(ر.ک: تفسیر نمونه، ج 2، ص 442 و 443 / التمهید، آیةالله معرفت، ج 3، انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیّه قم.) با توجه به مطالب گذشته میتوان گفت که مقصود از متشابه این است که آیه به گونهای باشد که به مجرد شنیدن، معنا و مقصودش معلوم نگردد، بلکه بین دو یا چند معنا تردید داشته باشد تا سرانجام به آیات محکم برگردد و معنایش روشن شود; با توجه به این مطلب، در پاسخ این پرسش که چرا آیات محکم، از متشابه، مشخص نشده است، نکات زیر را میتوان یادآوری کرد: 1. چنان که از برخی روایات استفاده میشود، علی7 پس از وفات پیامبر6، به جمع قرآن و ترتیب و نظم آن ـ آن چنان که پیامبر به او آموخته بود ـ پرداخت، به گونهای که ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه و... ـ آن چنان که امکان داشته است ـ در آن مشخص بود.(شرح اصول کافی، مولی محمد صالح مازندرانی، ج 11، ص 87 / التمهید فی علوم القرآن، محمد هادی معرفت، ج 1، ص 293، نشر جامعه مدرسین حوزة علمیه قم / خاتمة المستدرک، میرزای نوری، ج 4، ص 114، نشر مؤسسة آلالبیت:.) 2. علامة طباطبایی در این باره میفرماید: یکی از چیزهایی که باعث شده برخی آیات، متشابه شوند، معارف عالیای است که از حکم حسّ و ماده خارج است و فهمهای عادی در اینجا متوقف میشوند...هر استعدادی آنها را به گونهای درک میکند، پس نقص از طرف شنونده است نه از طرف قرآن(مجموعة مقالات، علامه محمد حسین طباطبایی، ج 1، ص 284ـ285، نشر دفتر نشر و فرهنگ اسلامی.); از این سخن میتوان چنین نتیجه گرفت که تشابه و إحکام در قرآن، امری تشکیکی است، به گونهای که نمیتوان به طور کامل، محکم را از متشابه، در همه جا مشخص کرد، زیرا برخی آیات نسبت به برخی استعدادها، محکم و نسبت به برخی دیگر ممکن است، متشابه باشد. 3. معنا و تعریف محکم و متشابه روشن است; با توجه به ارائة تعریف، برای جداسازی آن در نوشتار لزومی وجود ندارد. 4. برخی مفسّران، مانند سید شریف رضی در کتاب حقایق التأویل فی متشابه التنزیل تعدادی از آیات متشابه را جدا کرده، به تفسیر و توضیح آنها پرداخته اند. ☘☘☘ 💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق) 🌹🌹🌹 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom 👇👇👇⏪ ادامه در پست زیر