نکته تفسیری صفحه ۳۶۳: مادر بت ها: بررسی تاریخ زندگی بشر نشان می دهد که پرستش خدایان از هزاران سال قبل در میان قبایل و اقوام گوناگون رواج داشته است. این انحراف ـ خواسته یا ناخواسته ـ بزرگ ترین ناسپاسی در برابر آفریدگار نعمت بخش بوده است؛ خدایی که با قدرت بی¬پایان خود، انسان ها را از نیستی به جهان هستی آورد و ایشان را در دریای بی پایان نعمت هایش غرق کرد؛ ولی مردم بت پرست و مشرک، به جای اقرار به وجود چنین خدای بی همتایی و سپاسگزاری از او و تسلیم در برابر وی، معبودهای بی خاصّیتی را خدایان خویش قرار دادند و اداره‏ی امور خود را به آن ها نسبت دادند و سعادت و خوشبختی خویش را از آنان تقاضا کردند؛ خدایانی مانند الهه‏ی باران، الهه‏ی باد، الهه‏ی آتش، الهه‏ی روزی، الهه‏ی جنگ و ... . از این رو، نخستین مأموریت تمام پیامبران، دعوت به یکتاپرستی و مبارزه با هر گونه شرک و بت پرستی بوده است. این آیه امّا از بتی متفاوت سخن می گوید؛ بتی که تمام بت پرستان ـ با هر نوع خدایی که می پرستند ـ ابتدا او را می پرستند؛ بتی که حتّی ممکن است افرادِ به ظاهر خداپرست نیز او را بپرستند؛ این بت خطرناک، «هوای نفس انسان» است؛ یعنی خواسته ها و امیال او که به سبب بی توجّهی و مراقبت نکردن انسان، چنان در قلمرو وجودش قدرت می گیرند که رهبر درونی او ـ یعنی عقل و اندیشه اش ـ را سرنگون می کنند و بر وجود او مسلّط می شوند و قوای انسان را در اختیار خود گرفته، هر طور که بخواهند، او را به کار می گیرند. البته این امیال و خواسته ها، ابزاری است که آفریدگار فرزانه در وجود انسان قرار داده تا او به وسیله‏ی آن ها به زندگی خود ادامه دهد؛ امیالی مانند خشم، شهوت، خوردن، خوابیدن و... . البته این امیال، بردگان قدرتمندی هستند که باید تحت فرمانروایی عقل قرار داشته باشند، و اگر از تسلّط او خارج شوند، می توانند هر نوع گناه و جنایتی را به بار آورند! آری، هنگامی که انسان با تمام وجود از خواسته های نفسش پیروی کند و بی آنکه به توصیه‏ی پیشوای درونی خود ـ یعنی عقل ـ و پیشوایان بیرونی خود ـ یعنی پیامبران و امامان ـ توجه کند، در پی ارضای خشم و شهوت خویش برود، در حقیقت زنجیر بردگی هوای نفسش را بر گردن خویش افکنده و او را خدای خود قرار داده است. در آن حال، دیگر فرقی ندارد که در ظاهر چه خدایی را بپرستد، و دیگر هیچ سخن حقّی در وجود او اثر نمی کند و هدفش، تنها برآوردن خواسته‏ی دل خواهد شد. شاید افرادی را دیده یا حال و روزشان را شنیده باشید که چگونه به سبب هواپرستی و اطاعت از خشم و شهوت، به گناهان و جنایت های بزرگی دست زده و سعادت دنیا و آخرت خود را به باد داده اند! بی سبب نیست که پیامبر گرامی اسلام فرموده است: «در زیر آسمان و در پیشگاه خدا، هیچ بتی به جای خدای یکتا، بزرگ تر از هوای نفسی که از او پیروی می شود، پرستیده نشده است.» جلال الدین بلخی(مولوی) چه زیبا در مورد این بت و بزرگی آن در برابر بت های دیگر سروده است: «مادر بت ها، بت نفْس شماست چون‏که آن بت، مار، و این بت، اژدهاست» . #تلاوت‌روزانه‌یک‌صفحه‌قرآن🕊👇 💖 واحد خانواده جنبش فرهنگی تربیتی رحیل (رشد) 👇 @rahil_roshd 💖 جنبش فرهنگی تربیتی رحیل👇 @jonbeshrahil