میلاد امام کاظم در ماه صفر است یا ذی‌الحجه؟ استاد معظم، محمدهادی یوسفی غروی: در کشور ما روز هفتم صفر [هنوز گاهی] به‌عنوان سالروز میلاد امام کاظم تبریک گفته می‌‏شود؛ درحالی‌که هرچند طبرسی در «اعلام الوری» و «تاج الموالید» نیز شهرآشوب در «مناقب آل ابی‌طالب» در قرن پنجم و ششم، روز هفتم صفر را برای میلاد امام کاظم ذکر کرده‌اند؛ اما همان طور که علامه شوشتری، صاحب «قاموس‌الرجال» گفته، قبل از قرن پنجم «لم یُعیّن أحدٌ شهره» یعنی هیچ‌کس ماه‌ ولادت امام کاظم را تعیین نکرده است؛ چه برسد به روز ولادت! در منابع قدیم‌تر، مثل «اصول کافی» یا حتی «ارشاد» شیخ مفید، اصلاً روز میلاد امام کاظم ذکر نشده، بلکه تنها سال ولادت آن حضرت، سال ۱۲۸ه‍ ذکر شده است. در «المحاسن» برقی از ابی‌بصیر نقل شده که من سال ۱۲۸ ه.ق همراه با امام صادق به حج مشرف شدم. وقتی از حج برگشتیم و به شهرک ابواء (در نزدیکی مدینه) رسیدیم، مادر امام کاظم درد زایمانشان گرفت و آن حضرت، آن‌جا به دنیا آمدند. بنابراین وقتی در راه بازگشت از موسم حج حضرت به دنیا آمده باشند بسیار بعید است که ایشان در ماه صفر به دنیا آمده باشند؛ بنابراین میلاد امام کاظم در روزهای آخر ماه ذی‌الحجه بوده است. از آنجاکه ذی‌الحجه آخرین ماه سال قمری است و میلاد امام هم در روزهای آخر این ماه واقع شده است به همین دلیل گاهی در تاریخ اشتباه شده و به جای سال ۱۲۸ ه.ق سال ۱۲۹ ه.ق نوشته شده است. پس تاریخ هفتم صفر به‌عنوان سالروز میلاد امام کاظم اصلا صحت ندارد و علمای شیعه بنا را بر این گذاشته بودند که دو ماه محرم و صفر عزا باشد. من تاکنون در هيچ تقويمي قبل از رحلت مرحوم آيت‌الله بروجردي، نديدم که ميلاد امام باقر و امام کاظم در ماه صفر ذکر شده باشد. اين ماجرا پس از درگذشت مرحوم بروجردي که علما عليه شاه قيام کردند، انجام شد. شاه تصميم گرفت عليه حوزه اقدامي کند و چون حوزه هفتم ماه صفر را شهادت امام حسن مجتبي مي‌دانست، آخوند‌های درباری آن وقت، از کتاب‌ها استخراج کردند که ولادت امام کاظم، هفتم صفر است و سوم صفر را هم ولادت امام باقر اعلام کردند. بدین ترتیب به دستور شاه در تقويم‌ها اين روز به‌عنوان ميلاد امام کاظم ثبت شد. هنوز هم پس از گذشت سال‌ها از اين موضوع، دفاتر مراجع و علما هفتم صفر را به‌عنوان شهادت امام حسن مجتبي مي‌دانند و عزاداري مي‌کنند. @fakhrian_ir