نکتههای سورۀ مائده - آیۀ ۳:
در آیۀ اوّل گذشت که بهرهگیری از گوشت چهارپایان، حلال است؛ مگر آنچه تحریم آن بعداً بیان شود. این آیه، ده مورد از گوشتهای حرام را بیان کرده است:
«الْمُنْخَنِقَةُ»، حیوانی است که خفه شده باشد، چه به دست انسان یا حیوان، یا خودبهخود؛
«الْمَوْقُوذَةُ»، حیوانی است که با ضرب و شکنجه جان دهد. رسم عرب آن بوده که بعضی حیوانات را بهاحترام بتها آن قدر میزدند تا جان دهد و این کار را نوعی عبادت میپنداشتند (تفسیرقرطبی)؛
«الْمُتَرَدِّیَةُ»، حیوان پرتشده از بلندی؛
«النَّطِیحَةُ»، حیوانی که بر اثر شاخخوردن مرده باشد.
تحریم آنچه که در این آیه مطرح شده است، در سورههای انعام و نحل و بقره آمده است، ولی در این آیه، نمونههای مردار (خفه شده، کتک خورده، شاخ خورده و...) بیان شده است.
امام باقر علیهالسّلام فرمودند: ولایت، آخرین فریضۀ الهی است؛ سپس آیۀ «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ» را تلاوت نمودند. (کافی، ج ۱، ص ۲۸۹)
بتها، مجسّمههایی بود که شکل داشت، امّا «النُّصُبِ»، سنگهای بیشکلی بود که اطراف کعبه نصب شده بود و در برابرش قربانی میشد و خون قربانی را بر آن میمالیدند.