نکته‌های سورۀ اعراف - آیۀ ۳۸: از صحنه‌‌های تکان‏‌دهندۀ قیامت، گفت‌وگوی دوزخیان با یکدیگر، به ویژه با سران و بزرگانی است که سبب جهنّمی شدن آنان شده‌اند. به همین جهت آنجا دوستان بی‌تقوا نیز با هم دشمن می‌شوند. «الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ» (زخرف، ۶۷)، گاهی هم تقاضا می‌‏کنند که عاملان گمراهی خود را ببینند و پایمالشان کنند. «أَرِنَا الَّذَیْنِ أَضَلَّانا مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ نَجْعَلْهُما تَحْتَ أَقْدامِنا» (فصّلت، ۲۹) و گاهی اطاعت از بزرگان را عامل سقوط خویش می‌‏دانند. «أَطَعْنا سادَتَنا وَ کُبَراءَنا فَأَضَلُّونَا السَّبِیلَا» (احزاب، ۶۷) امّا انسان دارای اختیار و آزادی عمل است و نمی‌تواند انحراف و خطای خود را تنها به گردن دیگران اندازد. امام صادق علیه‌السّلام فرمودند: مراد از رهبران «هؤُلاءِ أَضَلُّونا»، رهبران فاسد و ائمّۀ ظلم و جور می‌‌باشد. (تفسیر نورالثقلین) در قیامت رهبران جور و پیروان آنها، هر کدام دو برابر عذاب می‌‏شوند، زیرا قرآن در پاسخ تقاضای منحرفان برای عذاب دو برابر رهبران خود می‌فرماید: هم رهبران دو برابر کیفر دارند و هم پیروان آنها، «لِکُلٍّ ضِعْفٌ» رهبران، چون هم خود منحرف شدند و هم دیگران را منحرف کردند، و امّا پیروان آنها نیز برای انحراف خود و برای اینکه با پیروی و حمایت خود به رهبران باطل رونق دادند