نکتههای سورۀ انفال - آیۀ ۴۸:
کلمۀ «جارٌ»، به معنای یاور، شریک، همسایه و هم سوگند آمده که در اینجا معنای اوّل مناسبتر است.
کلمۀ «نَکَصَ» به معنای خودداری و برگشت است
«عقب» به معنای پاشنۀ پا و «نَکَصَ عَلی عَقِبَیْهِ» یعنی بر پاشنههای پا چرخید و پشت کرد.
گفتگوی شیطان با طرفدارانش که در این آیه مطرح شده، ممکن است همان وسوسههای شیطانی باشد؛ یا آنکه شیطان در قالب انسان، اهداف خود را دنبال کند و در قیافۀ انسان، به اغوا و وسوسه بپردازد که روایات هم در این باره وارد شده است. (تفاسیر مجمع البیان و نورالثقلین)
چنانکه شیطان در جنگ بدر، به صورت سراقةبنمالک (از سرشناسان قبیلۀ بنیکنانه) درآمد و مشرکان را تشویق و ترغیب میکرد و به آنان وعدۀ همراهی و پیروزی میداد، امّا با حضور فرشتگان در آستانۀ پیروزی سپاه اسلام، پا به فرار گذارد. پس از شکست کفّار، در مکّه به او میگفتند: تو سبب شکست ما شدی! و او قسم میخورد که حتّی از مکّه بیرون نیامده است. پس معلوم شد که شیطان در قیافۀ سراقه، به آنان وعدۀ پیروزی داده، سپس فرار کرده است.
شیطان برای جبهۀ باطل کار تبلیغاتی میکند و در مرحلۀ آغاز مبارزه به آنان روحیّه میدهد؛ ولی در مرحلۀ برخورد هنگام دیدن امدادهای الهی، آنان را رها کرده و عقبنشینی میکند