❓سؤال اصلی این است كه این تمدّن اسلامی چگونه به وجود آمد؟ 🔸 برخی می‏‌گویند از آثار ایران گرفتند و برخی معتقدند كه از آثار روم گرفتند. اما این حرفها، حرف‌های جاهلانه و بچگانه است. حال فرض كنیم كه ده عنوان كتاب از جایی ترجمه كردند، آیا با این ده عنوان كتاب، تمدّن درست می‏‌شود؟ آیا با ترجمه‏‌ی آثار یونانی و رومی و هندی درست شد؟ نه. جوهر ، از درون خودش بود. البته تمدّن زنده، از دیگران هم استفاده می‏‌كند.