جام نشدن این تحقیقات، وجود دلالها و مافیای آب کشور است.
این افراد به دنبال این هستند که پروژههای خود را توجیه کنند و برای آنها بودجه بگیرند؛ به عنوان مثال پروژههای هزینهبر انتقال آب و واردات آب از سایر کشورها از جمله این پروژهها هستند.
🔹یکی از دانشمندان برجسته آب در کشور در یکی از سخنرانیهای خود بهدرستی اشاره کرد که چون پول کلانی در پروژههای آبهای زیرزمینی وجود ندارد, شرکتها و مافیا، بهسمت آن نمیروند! در لولهکشی پروژههای انتقال آب 700 تا 800 متر اختلاف ارتفاع وجود دارد و 1000 کیلومتر نیز باید از جنوب به شمال به سمت کویر مرکزی لولههای بزرگ کشیده شود، در صورتی که در پروژههای آب ژرف صرفاً یک کیلومتر یعنی فقط هزار متر حفاری در عمق میتواند ما را به منابع آب برساند! با این وجود ترجیح مافیای آب, اجرا کردن پروژههای انتقال آب است چرا که در پروژههای انتقال آب، کلی شرکت مشغول میشوند!
شخصاً با آب شیرینکن مخالف نیستم، اشتباه برداشت نشود اما انتقال آب تأمین شده با استفاده از آبشیرینکنها در حد همان شهرهای ساحلی باید باشد، نه اینکه بیش از هزار کیلومتر لولهکشی شود که این لولهها هم لولههای معمولی نیستند، کلی زیرسازی نیاز دارد و البته که با وضعیت تکتونیکی ایران و وجود گسلهای فعال بسیار زیاد در جایجای مسیر عبور این لولهها، کار نگهداری از این شبکهها را دشوار خواهد کرد؛ از طرف دیگر امنیت این شبکه در طول یک هزار کیلومتر کار آسانی نیست، نه اینکه نشدنی است اما با چه قیمتی انجام خواهد شد؟! اینگونه پروژهها هزینههای سرسامآوری را روی دست ملت و دولت خواهد گذاشت.
🔹موضوع دیگر این است که آب در کشور ما، متولی مستقلی ندارد و همیشه موضوع آب تحت تأثیر مدیریت برق بوده است؛ یک زمانی ایجاب میکرد که سدسازی بشود تا از آب پشت سدها برای چرخاندن توربینهای مولد برق استفاده شود، خب در آن زمان، وزارت آب و برق شکل گرفت و بعدها به وزارت نیرو تغییر نام داد بدون اینکه دگرگونی خاصی در ساختار آن روی دهد؛ ما نیازمند متولی مستقلی در امور آب هستیم که به طور ویژه به امور آب بپردازد؛ از آبخیزداری گرفته، تا شبکههای آبیاری، تا آبهای سطحی، آبهای زیرزمینی، قناتها، آبهای نامتعارف و بازچرخانی شده، همه و همه در یک جا تجمیع شود.
اگر باور داریم که در آینده و حتی امروز جنگ آب مطرح است باید برای رسیدگی به امور این جنگ، یک وزارتخانه مستقل داشته باشیم؛ موضوع برق هم از جمله اموری است که باید در وزارتخانه انرژی مدیریت شود. در قوه مقننه، این امور بهتر تقسیمبندی شدهاند، امور مربوط به آب، محیط زیست و کشاورزی در یک کمیسیون بررسی میشوند و امور مربوط به برق در کمیسیون انرژی بررسی میشود؛ در واقع امور یک وزارتخانه در دو کمیسیون بررسی میشود! اگر آب در کشور متولی مستقلی داشت تمام این مسائل بررسی میشد و مشکلات مربوط به آب در کشور به وجود نمیآمد.
🔹دلیل دیگر مخالفتها، بحثهای سیاسی است؛ در سالهای اخیر برای ضربه زدن به کشور، افرادی مغرض دائماً سعی در ناامید کردن مردم دارند؛ وقتی میشنویم که فلان مسئول در مصاحبه عمومی خود عنوان میکند که ایران تا 50 سال آینده به خاطر بیآبی ویران میشود، باید به اصالت این مسئول تردید کرد! آقای مسئول! شما را گذاشتهاند که بررسی کنید، برنامهریزی کنید، تیم تحقیقاتی تشکیل دهید که این اتفاق نیفتد.
گفتن این سخنان در رسانههای عمومی چه دردی را دوا میکند و چه مشکلی را حل میکند؟ جز اینکه روز به روز کشاورزان زمینهای خود را از ترس بفروشند و به شهرها کوچ کنند یا روانه خارج از کشور شوند، آیا نتیجه دیگری هم در برداشته است؟!
از طرفی واقعاً این سخنان سنجیده نیست؛ همان سالی که برخی از این متولیان فریاد کمبود آب را سر میدادند, ما در دو سه سال پیدرپی در شمال و جنوب کشور و حتی در مناطق مرکزی، گواه سیلابهایی بودیم که خسارتهای جدی به کشور وارد کرد!
🔹اگر موضوع آب بهطور جامع مدیریت میشد، اگر آبخیزداری به جا اجرا شود، اگر سدها به موقع لایروبی شوند و دهها اما و اگر دیگر، نباید شاهد چنین رویدادهای تلخی میبودیم؛ در صورت استقلال مدیریت امور آب در کشور، منابع آب ژرف هم بهدرستی و بدون حساسیت مطالعه خواهند شد و قطعاً برای آبشیرینکنها هم بهتر از این عمل خواهد شد.
اینکه منابع آب ژرف از جمله ذخایر استراتژیک کشور هستند، شکی نیست که این منابع در جایجای پیدایش و شکلگیری خود بسته به جنس آبخوانی که در آن جای گرفتهاند و در مسیری که جریان دارند، کیفیت متفاوتی دارند؛ یک جا ممکن است شورتر و یکجا شیرینتر باشد همچنان که در همین چاههای دستی هم کیفیت آب در مناطق مختلف یکسان نیست؛ مگر همه چاههای دستی آب شیرین دارند؟ بسته به جنس رسوبات آبخوان، کیفیت آب متفاوت است؛ مگر در چاههای دستی و نیمهعمیق با وجود موارد رادیواکتیو مواجه