🔻گناهان گذشته 📮شرط آخر: رنج بر جسم امیرالمومنین علیه‌السلام شرط پایانی در توبه را چنین فرموده است: السَّادِسُ أَنْ تُذِيقَ الْجِسْمَ أَلَمَ الطَّاعَةِ كَمَا أَذَقْتَهُ حَلَاوَةَ الْمَعْصِيَةِ؛ ششم، جسم خود را رنج طاعت بچشانى، همچنان، كه بر او حلاوت معصيت چشانده بودى. استاد عارف آیت‌الله محمد شجاعی (ره) در توضیح این فقره فرمودند: امر ششم از ارکان توبه در اول سلوک، عبارت از این است که سالک در مقابل لذت گناه و شیرینی آن، سختی طاعت و تلخی آن را بر خود هموار کند و برای تطهیر خود از تیرگی‌های گناهان گذشته به طوری که لذت و شیرینی گناه را چشیده است، سختی و تلخی طاعت را نیز بر خود بچشاند ... و چه بهتر که برای رام کردن و شکستن نفس خویش طاعاتی را که نقطه مقابل گناهان گذشته‌اش می‌باشد انتخاب کند، و به تعبیر بعضی از علمای اخلاق و اساطین فن، خوب است که طاعت از جنس معصیت باشد. 📧عالم عارف، حاج شیخ محمد بهاری قدس سره در ضمن بیانات خود در باب توبه، در این مقام می‌گوید: باری خوب است در توبه اینکه طاعت از جنس معصیت باشد، مثلا اگر سفر معصیت کرده، مبدل به سفر طاعت بنماید، و نحو ذلک مما یطول ذکره من الامثله. 🗂مقالات ج ۲ ص ۱۲۵ با کمی اختصار 👈برای مثال اگر سفری برای انجام معصیت در گذشته انجام داده‌ام، یک سفر در جهت طاعت الهی انجام دهم؛ اگر یک شب تا صبح در گناهان غوطه‌ور شده‌ام، یک شب تا صبح به عبادت خدای متعال بپردازم، اگر پولی در راه حرام انفاق کرده‌ام، همان مقدار در طاعت الهی انفاق نمایم و ...