~ ☑️ نقش فضاسازی شهری در ترویج فرهنگ دینی ✍ میلاد حسن‌زاده __________________________ ▪️فردی سیگاری برنامه‌ای در تلویزیون راجع به مضرات سیگار دید. تماشای آن برنامه باعث شد کمی ترسیده و در فکر فرو رود. همسرش که ناظر ماجرا بود، پرسید: "چه شد؟" در جواب گفت: "خیلی ترسیدم." همسر پرسید: "خب حالا تصمیمت چیست؟" پاسخ داد: "دیگر از این به بعد تلویزیون نمی‌بینم." ▪️این طنز تلخ اشاره به قسمتی از وجود انسان دارد به نام "گرایشات". اگر بخواهیم سیر رفتار آدمی را مورد بررسی قرار دهیم، به سه ساحت "بینش" (باور)، "گرایش" (اراده، میل، عواطف و...) و "کنش" (رفتار) تقسیم می‌شود که جمع دو ساحت اول، کنش را به همراه دارد. ▪️در این داستان، مشاهده برنامه تلویزیونی، بینش مرد را نسبت به مضرات سیگار افزایش می‌دهد. اما این افزایش بینش، به تنهایی برای ترک سیگار کافی نیست. گرایش و اراده مرد نیز برای ترک سیگار لازم است. اما گرایش مرد به سیگار، قوی تر از گرایش او به ترک آن است. ▪️اصل و اساس و تعیین کننده رفتار و عاقبت آدمی، "بینش" است تا جایی که رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «وَ اِنَّما يَرْتَفِعُ الْعِبادُ غَدا فِى الدَّرَجاتِ وَ يَنالونَ الزُّلْفى مِنْ رَبِّهِمْ عَلى قَدْرِ عُقولِهِم» همانا بندگان به میزان عقلشان در روز قیامت به درجه بالاتر نائل و به پروردگارشان نزدیک می‌شوند. اما این اصل تعیین کننده وقتی که با "گرایش" صحیح همراه نشود، به مرحله رفتار نمی‌رسد، خصوصاً اگر از ساحت فردی عبور کرده و این مسئله را در جامعه بررسی کنیم. ▪️به عنوان مثال مراسمات ، به عنوان نمادی از گرایش و عشق به امام حسین (علیه‌السلام)، نقشی اساسی در حفظ و ترویج باورهای عاشورایی ایفا می‌کنند. این مراسمات، احساسات و عواطف را در جهت معنویت و دین هدایت می‌کنند. همچنین فضای شهرها و محلات با پرچم‌ها، موکب‌ها و نمادهای دیگر تزیین می‌شوند که کاملا نشان‌دهنده قوت فرهنگ محرم و عاشورا در میان مردم است. حذف یا کم‌رنگ شدن شعائر محرم، به منزله از بین بردن کانالی مهم برای ترویج باورهای عاشورایی است. در این صورت، گرایش مردم به دین و معنویت ضعیف شده و باورهای عاشورایی به تدریج کم‌رنگ و یا به فراموشی سپرده می‌شوند. ▫️این "گرایشات" است که آبیاری کننده درخت "بینش" هستند و باعث شکوفایی، رشد و زنده ماندن آن می‌شوند. ▪️مسئله محرم جدای از اینکه سیاست‌های فرهنگی خاص خود را از جانب حاکمیت می‌طلبد، توسط مردم نیز پیش می‌رود، همانطور که هر ساله شاهد دسته‌جات بزرگ و کوچک عزاداری در شهرها و روستاهای مختلف کشور هستیم. ▪️با وجود اهمیت مذهبی ، نمود بیرونی این ماه در شهرها و روستاها چندان چشمگیر نیست. گویی در گذر روزها و شب‌های این ماه پربرکت، زندگی در ظاهر خود، روال عادی‌اش را دنبال می‌کند. به جز شب‌های قدر که شور و حال معنوی خاصی بر جامعه حاکم می‌شود و زولبیا و بامیه که به عنوان خوراکی‌های ویژه این ماه در مغازه‌ها خودنمایی می‌کنند، نمادهای دیگری از در سطح شهر و روستا به وضوح قابل مشاهده نیست. فضاسازی مناسب شهر در ماه رمضان، با یادآوری اهمیت این ماه مبارک و ترویج شعائر دینی، نقشی اساسی در حفظ و تقویت باورهای دینی در جامعه دارد. غفلت از این امر، می تواند به کم رنگ شدن باورهای دینی، به خصوص در میان نسل جوان، منجر شود. عدم وجود نشانه های ماه رمضان در سطح شهر، می تواند احساس اهمیت این ماه را در افراد کمرنگ کرده و گرایش آنها به معنویت و دین را ضعیف کند. ▪️در اینجا وظیفه دستگاه‌های متولی برای فضاسازی شهر و روستا با اِلِمان‌های متناسب ماه رمضان بیشتر می‌شود. چیزی که متاسفانه به غفلت گذشته و حتی در شهری مانند قم که قطب علمی و فرهنگی جهان تشیع است، فضاسازی خاصی در مورد ماه رمضان مشاهده نمی‌گردد. 🔰نتیجه آن شده که در برخی مناطق شهر _که تعداد قابل توجهی هم هستند_ به وضوح بوی سیگار به مشام می‌خورد. ▪️این وضعیت شهری چون قم است. باقی شهرها و استان‌ها دیگر نیاز به ذکر ندارد. اگر این امر مورد غفلت واقع شود، باید منتظر روزی باشیم که مؤمنین حتی در قم، برای روزه‌داری مؤاخذه شوند. ▪️امید آنکه در این ماه مبارک، شاهد ترویج و تعمیق فرهنگ دینی در جامعه باشیم. ‌‌ | لینک کانال 👇 https://eitaa.com/joinchat/1994850655C49e3c10ea8