💥 انتخابات اکثریتی یا تناسبی؟
مباحث این روزهای نمایندگان مجلس
✍️ نظام های انتخاباتی دو دسته اند:
الف) نظام انتخابات اکثریتی:
ب) نظام انتخابات تناسبی
1️⃣ نظام انتخابات اکثریتی:
نظامی است که در آن هر فرد یا گروهی بیشترین رأی را بیاورد برنده محسوب می شود.
نظام اکثریتی دو گونه اند:
۱) نظام اکثریت نسبی:
در این نظام، انتخابات، در یک مرحله انجام می گیرد. کاندیداهایی که بیشترین رأی را کسب نمایند، برنده محسوب می شوند.
۲) نظام اکثریت مطلق:
این نظام، دو مرحله ای است؛
در مرحله اول؛ کاندیدائی که اکثریت مطلق رأی( ۵۰ درصد به بالا) را کسب نماید نماینده محسوب می‌شود.
ولی اگر رأی اکثریت مطلق کسب نشد، انتخابات به مرحله دوم کشیده می شود، تعداد دو برابر نماینده آن شهر، کاندیداهایی که رأی بیشتری کسب کردند، به مرحله دوم انتخابات راه پیدا می کنند. در مرحله دوم، ملاک پیروزی، بیشترین رأی است. یعنی همان، اکثریت نسبی.( مثل ایران)
✅ مهمترین مزایای نظام اکثریتی:
1- شمارش آرا به سادگی انجام می پذیرد.
2- امکان انتخاب نماینده به راحتی صورت می گیرد.
3- به لحاظ شکل گیری اکثریت در مجلس، دولت با ثبات شکل می گیرد.
☑️ مهمترین معایب نطام اکثریتی:
1- معمولا دیکتاتوری اکثریت در مجلس شکل می گیرد.
2- احزاب ضعیف تر، گروه‌ها و اقلیت ها در مجلس دیده نمی شوند.
3- هزینه این نوع انتخابات، پرهزینه و طولانی ( دو مرحله ای) می باشد.
2️⃣ نظام انتخاباتی تناسبی
در این نوع از نظام های انتخاباتی، احزاب با لیست بسته یا لیست باز، کاندیداهای مورد نظرشان را معرفی می کنند و مردم به آنها به شرح زیر رأی مي دهند.
۱) لیست بسته: در این روش، مردم فقط به یک لیست از احزاب مي توانند رأی بدهند
۲) لیست باز: در این روش، مردم باید کاندیداهای مورد نظر خود را از میان لیست های مختلف احزاب، شناسایی و به آنها رأی بدهند.
✅ مزایای انتخابات تناسبی:
1- ائتلاف های حقیقی حزبی در مجلس شکل می گیرد.
☑️ معایب:
1- این که مردم مجبورند فقط به لیست احزاب رأی بدهند.
2- احزاب معمولا در مقابل عملکرد نامناسب کاندیداهای شان در مجلس پاسخگو نیستند.
✍️ محمدعلی برزگر، مدرس دانشگاه