"باسمه تعالی"
❇️
دلیل آیت الله فیاضی بر وجود حرکت و زمان در مجردات محض
نظریه مشهور فلاسفه این است که در مجردات محض یعنی عقول مجرده حرکت و زمان راه ندارد چون فعلیت محض هستد و قوه در آنها وجود ندارد.
اما آیت الله فیاضی برخلاف نظریه مشهور عقیده دارد که همه موجودات ماسوی الله اعم از موجودات مادی و مجرد دارای حرکت و زمان هستند.
دلیل ایشان این است که خداوند خالق نظام احسن است با توجه به اینکه همه موجودات ماسوی الله از جهت وجودی محدود هستند و نداشته های موجود محدود بی نهایت است، حکمت خدا و نظام احسن اقتضا میکند که خداوند همه موجودات را به گونهای بیافریند که امکان کاملتر شدن و رسیدن به کمالات بالاتر را داشته باشند، زیرا امکان دستیابی به کمالات مفقوده احسن از عدم امکان آن است.
پس همه مخلوقات خداوند اعم از مادی و مجرد امکان تحول و حرکت به سوی بینهایت را دارند.
(جستارهایی در فلسفه اسلامی مشتمل بر آرای اختصاصی آیت الله فیاضی، ۱۳۹۵، ج۳، ص۲۳۹-۲۳۷)
‼️
"نقد و بررسی"
امکان حرکت و تغییر در موجود منوط به این است که موجود بالقوه باشد و فعلیت محض نباشد وگرنه حرکت در آن متصور نخواهد بود.
آیا میتوان از راه نظام احسن ثابت کرد که محال است خداوند موجوداتی که فعلیت محض باشند بیافریند؟ به تعبیر دیگر آیا آفریدن موجوداتی با فعلیت محض، خلاف نظام احسن است؟
نظام احسن و فیاضیت مطلقه خداوند اقتضا میکند همه موجوداتی که قابلیت وجود دارند آفریده شود اگر در مراتب هستی موجوداتی با فعلیت محض قابلیت وجود داشته باشند بر اساس فیاضیت مطلقه خداوند ضرورتاً باید آفریده شوند.
بنابراین با تکیه به نظام احسن نمیتوان وجود اینگونه موجودات را محال دانست.
از این گذشته با توجه به این سخن ایشان که نداشتههای هر موجود ممکن و محدود، بینهایت است به فرض اینکه همه موجودات، قابلیت استکمال داشته باشند، در سیر استکمالی به هر مرتبهای از کمال برسند باز محدود و ممکن هستند و نداشتههای آنها کماکان بینهایت است.
در این صورت اگر موجوداتی آفریده شوند که یک جا از حداکثر کمالات ممکن برخوردار باشند قطعاً فعلیت محض خواهند بود و حرکت در آنها متصور نخواهد بود.
با استناد به قاعده امکان اشرف و قاعدهی الواحد می توان وجود چنین موجودی را اثبات کرد.
✍حجت الاسلام و المسلمین نیکزاد
🔰مدرسه علمیه امام حسین "علیه السّلام"
#بخش_گتاب
#شهرستان_بابل
https://eitaa.com/safirn_gatab
🏴🇵🇸🏴