*
*🔴چطور یک دروغ بزرگ را باور می‌کنیم؟!*
🔺خطای_تائیداجتماعی
🔺خطای_انسجام
✅ یکم.
برخی به خودشان آمدند و متوجه شدند در سالگرد دوم شلیک به #هواپیمای_اوکراینی 🛫یک فرضیه جدید مطرح شده است و آن هم اینکه جمهوری اسلامی از عمد هواپیمای اوکراینی را ساقط کرده است.
✅ دوم.
عده‌ای به خودشان آمدند و متوجه شدند در آبان 98 جمهوری اسلامی انسان‌های بی‌گناهی را به رگبار بسته است.
✅ سوم.
به خود آمدند و متوجه شدند در زندان‌های جمهوری اسلامی آدم می‌کشند مثل آب خوردن.
✅ چهارم.
به خود آمدند و متوجه شدند می‌خواهند بخشی از خاک ایران را به روسیه و چین بفروشند و این گلشیفه فرهانی است که با افشاگری توافق 25 ساله اجازه نداده است.
✅ پنجم.
متوجه شدند جمهوری اسلامی سیاست اش تغییر کرده است و حاضر است با دشمن تعامل و همراهی کند.
و ....
❓ بازهم فهرست کنم؟
اما چطور می‌شود برخی باور می‌کنند؟ بعد تکرار می‌کنند؟ و بعد ترویج می‌کنند؟
🔺این بحث مناسب سوادرسانه‌ای است و بیش از این کارکردی ندارد.
👈غرضم پرداختن به این دست موضوعات نیست.
👈سوال اصلی و مساله متن اینست:
در چه فرآیندی آنچه باور نداشتیم را باور کردیم و دروغ بزرگ را حقیقت مسلم دانستیم؟
1⃣ یکم.
⚠️ خطای انسجام
فرآیند باور کردن یک دروغ بزرگ از خطای انسجام شروع می‌شود.
👇👇
❓⚠️ *خطای انسجام چیست؟*
👈خطای انسجام دو بخش دارد.
🔺بخش اول. در بخش اول کافیست رسانه، پازل‌های یک دروغ بزرگ را به صورت قطره چکانی به شما منتقل کند؛ به نحوی که شما این قطعات ظاهرا نامرتبط را دارای انسجام ببینید.
مثلا این چند خبر را ببینید:
✖️ مسئولین به خانواده کشته شده‌ها سر نمی زنند
✖️ متهمین با وثیقه یا بدون آن آزادند
کانادا درخواست دادگاه بین المللی کرده و ایران مخالف است
✖️ ایران به دنبال فرار از پرداخت غرامت است
✖️ سپاه باقی مانده های هواپیمای اسقاطی را فورا جمع کرده است....
این اخبار فارغ از درستی یا نادرستی به صورت جداگانه اهمیت ندارد. مهم نیست هرکدام را به تنهایی باور کنید یا نه. حتا اگر تکذیب شود هم اثرش را روی شما خواهد داشت. به چه نحو؟ این اخبار در کنار هم یک پازل را کامل می‌کند و آن ایجاد شک است. گویا خبری است در نهان که جمهوری اسلامی نمی‌خواهد انرا بگوید. این اخبار نه جداگانه و بلکه در کنار هم یک پیام منسجم می‌سازد و آن همان دروغ بزرگی است که ممکن است روز اول گفته نشود و دو سال بعد شکل بگیرد.
🔺بخش دوم.
بخش دوم انسجام چیست؟ انسجام دروغ با شما.
👈رسانه رصد می‌کند تا ببیند سمت و سوی مخاطب و جامعه به چه نحوی است. به هر سمتی کشش بیشتر پیدا کند اخبار فیک خود را متناسب با همان زمینه اجتماعی می‌سازد. اینجاست که فرد احساس می‌کند بین آنچه اعتقاد دارد با اخبار منتشر شده انسجام وجود دارد. ولو خبر دروغ باشد. او از این انسجام درونی و بیرونی لذت می‌برد. بنابرین به باور خود یقین پیدا می‌کند. حال آنکه، هم زمینه درونی اولیه و هم اخبار تزریقی بیرونی، همه‌اش در یک سناریوی منسجم فرد را مسخ کرده است.
2⃣ دوم.
⚠️ خطای تائید اجتماعی
🔺بعد از خطای انسجام نوبت به خطای تائید اجتماعی می‌رسد. خطای تائید اجتماعی چیست؟ شما در آن چیزی که نه زمان و نه انگیزه و نه مهارت لازم برای بررسی‌اش را داشته باشید تلاش می‌کنید به نظردیگران توجه کنید. اینکه دیگران چه می‌گویند. تعداد نظرات هم شکل و هم راستا نیز است. شاید این ادعای مرا تکذیب کنید اما شما در برخی از موارد، واقعا از کامنت های یک دست و یک شکل یک پست اینستاگرامی اثر می‌گیرد و این تاثیر کاملا ناخودآگاه است. وقتی همه یک حرف می‌زنند، مخالفان نیز دچار مارپیچ سکوت می‌شوند و همین باعث می‌شود توهم باور اکثریت ایجاد و مسلط شود. اینجاست که رسانه ها تلاش می‌کنند نشان دهند خبر دروغ شان باور اکثریت است و شما اگر می‌خواهید مورد تائید اجتماعی قرار بگیرید و منزوی نشوید باید با اکثریت همراهی کنید. حال آنکه نه تنها خبر دروغ است، بلکه باور اکثریت نیز به خبر دروغ نیست و تنها توهمی از اکثریت نمایی است.
📲رسانه در این مدل اولا یک پیام را به شیوه های گوناگون از زبان دیگران تکرار و سپس تلاش می‌کند با اخبار جهت دار نظر مخاطبین را یک دست و هم راستا نشان دهد. خطای تائید اجتماعی عجیب مسخ کننده است.
✅اما چه باید کرد؟
✅هوشیار باشیم.
در رسانه‌های اجتماعی، ما تنها از رسانه‌های مرجع اثر نمی‌گیریم. از یک کامنت و لایک و ریت هم اثر می‌گیریم. از سویی دیگر اگر هوشیار بودیم، باید فعال باشیم. یک کامنت و لایک و ریت شما، روی باور دیگران اثر گذار است. شاید تا به حال توجه نکرده باشیم، اما یک وقت‌هایی سکوت هم در ترویج دروغ های بزرگ موثر است؛ پدیده مارپیچ سکوت.
پس راوی حقیقت باشیم که در یوم تبلی السرائر برای یک لایکی که زدیم و یا حتی نزدیم باید جوابگو باشیم.
یامهدی:
@sahebzamanchanel