فرق بين استحقاق و تفضل :
فرض كنيد قسمتى از سيمكشى برق منزل شما بر اثر اتصالى سوخته و نياز به تعويض دارد. كارگر فنى را به منزل مىآوريد تا مخارج تعمير آن را تعيين كند و اصلاح نمايد. او پس از رسيدگى مىگويد: سه هزار تومان جنس لازم دارد و دو هزار تومان اجرت. موافقت مىكنيد و مىگوييد هر چه زودتر جنس را تهيه كند و مشغول كار شود. ساعتى بيش نمىگذرد كه او لوازم را خريدارى نموده و به منزل مىآيد و مشغول مىشود. شما از نزديك، ضمن نگاه كردن به كار او، سر صحبت را باز مىكنيد و از عائلهى او مىپرسيد، جواب مىدهد، همسر و سه فرزند خردسال دارم، سال گذشته پدرم از دنيا رفت، مادر و دو خواهر كوچكم بر عائلهام افزوده شده و بايد خرج همهى آنها را بدهم. شما در باطن از سنگينى مخارج او متاثر مىشويد، تصميم مىگيريد كه به او كمكى نماييد. موقعى كه كارش تمام مىشود و مىخواهيد قيمت جنس و اجرت او را پرداخت كنيد، به جاى پنج هزار تومان ده هزار تومان مىدهيد و مىگوييد: پنج هزار تومان براى جنس و اجرت، اما پنج هزار تومان ديگر را مىدهم كه مادر و دو خواهر كوچك شما دو سه روزى مهمان من باشند، خواهش مىكنم آن را بپذيريد. كارگر فنى هم با كمال ادب و تشكر، آن را مىپذيرد.
پنج هزار تومان قيمت جنس و اجرت كار، استحقاق است و بايد حتما بدهيد و اگر از آن چيزى كم بگذاريد كارگر فنى حق دارد مطالبه كند،
اما پنج هزار تومان ديگر تفضل است، شما الزامى نداريد و او هم نمىتواند مطالبه كند، فقط بزرگوارى و تفضل شما موجب پرداخت اين مبلغ گرديده است.