4 3 1 ✳️ ولى برخى از پدران و مادران به حقوق خود و فرزندان توجه نمى‏كنند و اسباب نفرين و آزار خود را فراهم كرده و يا ديگران به خاطر اشتباه و رفتار غلط فرزندان، والدين آنان را دشنام مى‏دهند. متأسفانه اين شيوه‏هاى جاهلى، نسل به نسل منتقل گشته و گروه زيادى از بزرگان خانواده، منفور آيندگان شده‏اند. و بر اساس تحقيقات تربيتى و روانشناسى؛ بيشترين زمينه‏هاى انحراف‏هاى اخلاقى و نفرين فرزندان را، پدران و مادران فراهم ساخته‏اند. رسول اللّه صلى الله عليه و آله ضمن سفارش به حضرت على عليه السلام مى‏فرمايد: يا عَلِىُّ لَعَنَ اللَّهُ والِدَيْنِ حَمَلا وَلَدَهُما عَلَى عُقُوقِهما: يا عَلَىُّ يَلْزَمُ والِدَيْنِ مِنْ عُقُوقِ وَلَدِهِما مايَلْزَمُ الْوَلَدَ لَهُما مِنْ عُقُوقِهِما ... يا عَلِىُّ مَنْ أَحْزَنَ والِدَيْهِ فَقَدْ عَقَّهُما. اى على! خدا لعنت كند پدر و مادرى را كه فرزندانشان را به عاق كردن وادار نمايند. اى على! همان گونه كه فرزند عاق والدين مى‏شود، والدين نيز در مقابل، عاق فرزندان خود خواهند شد ... اى على! هر كه پدر و مادر خود را اندوهناك كند، به راستى آنان را نافرمانى كرده است. زمينه سازى عاق شدن عاق والدين يكى از گناهان كبيره است و اگر كسى كه عاق والدين شده رضايت و محبت آنان را فراهم نكند در دنيا گرفتار فقر ودردهاى رنج آور گشته و در قيامت سرنوشت بدى در انتظار او خواهد بود. برخلاف تصوّر برخى كه مى‏پندارند تنها فرزندان عاق والدين مى‏شوند. والدين هم عاق اولاد مى‏شوند، چون بين والدين و فرزندان حقوق و تكاليف متقابلى حكم‏فرماست و در صورت كوتاهى در عمل به آنها؛ پدران و مادران همانقدر خطاكارند كه فرزندان مقصرند. پس بايد اولياى خانواده درباره مسئوليت‏هايشان احساس وظيفه شرعى كنند و احترام به حقوق متقابل بين خود و فرزندان را ايجاد كنند تا به طور طبيعى فرزندان و عزيزان آنها هم احساس تكليف و اداى حق كنند. هر گونه خشونت يا مهربانى والدين كه شكل افراطى به خود بگيرد و حريم خاص پدر و مادر به وسيله فرزندان شكسته شود، در حقيقت اولياى بزرگ به دست خود اسباب بى‏حرمتى و قانون شكنى را فراهم كرده‏اند. امام حسن عسكرى عليه السلام در اين زمينه مى‏فرمايد: جُرْأَةُ الْوَلَدِ عَلى‏ والِدِهِ فِى صِغَرِهِ تَدْعُو إِلَى الْعُقُوقِ فى‏ كِبَرِهِ. جسارت پيدا كردن فرزند بر پدرش در كودكى، او را در بزرگى به نافرمانى و آزار آنان وادار مى‏كند. فرزند انسان در هر سنى كه باشد براى خود شخصيت و احترام قائل است، دوست دارد به شخصيت آنان توجه شود. از اين رو سزاوار است كه پدر و مادر به روحيه عزّت نفس و اعتماد به خويش در تربيت و تحكيم اصول اخلاقى دقت نمايند، از جمله در خانواده و مهمانى‏ها و ديدارهاى گروهى همانند ديگران گرامى باشند. بايد از هر گونه تحقير و تمسخر و تنبيه و به رخ كشيدن عيب‏ها و لغزش‏هاى فرزندان پرهيز نمود؛ زيرا روح كودك و نوجوان مانند گل، بسيار ظريف و حساس است و با كوچكترين روش نابهنجار پژمرده مى‏شود. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏9، ص: 276 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2