خطبه 019 نهج‌البلاغه-به اشعث بن قیس سوابق تاریخی نكوهیده اشعث بن قیس چه كسی تو را آگاهاند كه چه چیزی به سود، یا زیان من است؟ لعنت خدا و لعنت لعنت كنندگان، بر تو باد ای متكبر متكبر زاده، منافق پسر كافر، سوگند به خدا، تو یكبار در زمان كفر و بار دیگر در حكومت اسلام، اسیر شدی، و مال و خویشاوندی تو، هر دو بار نتوانست به فریادت برسد، آن كس كه خویشان خود را به دم شمشیر سپارد، و مرگ و نابودی را به سوی آنها كشاند، سزاوار است كه بستگان او بر وی خشم گیرند و بیگانگان به او اطمینان نداشته باشند. (منظور امام (ع) این است كه اشعث ابن قیس یك بار وقتی كه كافر بود اسیر شد و بار دیگر آنگاه كه مسلمان شد و شمشیرها را به سوی قبیله اش راهنمایی كرد، مربوط به جریانی است كه اشعث قبیله خود را فریب داد تا خالد بن ولید، آنها را غافلگیر كند و از دم شمشیر بگذراند كه پس از آن خیانت او را با لقب (عرف النار) چیزی كه آتش را بپوشاند، می نامیدند و این لقبی بود كه به نیرنگباز می دادند)