#چشمه_حکمت #تفسیر_قرآن #تفسیر_سوره_نباء #سوره_نباء #نباء 💢 نگاشت 32: نکته های تفسیری آیه 38 سوره نباء يَوْمَ‌ يَقُومُ‌ الرُّوحُ‌ وَ الْمَلاَئِکَةُ صَفّاً لاَ يَتَکَلَّمُونَ‌ إِلاَّ مَنْ‌ أَذِنَ‌ لَهُ‌ الرَّحْمٰنُ‌ وَ قَالَ‌ صَوَاباً روزی که روح و فرشتگان در یک صف می ایستند و سخن نمی گویند مگر کسی که [خدای] رحمان به او اجازه دهد و سخن حق و درست گوید. 🔹 «یَوْمَ»: مفعولٌ‌فیه (لا یَمْلِکُونَ مِنْهُ خِطَاباً) است.🔹 «الرُّوحُ»: جبرئیل . 🔹 «صَفّاً»: صف‌زدگان. حال است و به معنی مُصْطَفّینَ است. 🌱🌱🌱 ۱ - روح و فرشتگان الهى در قیامت، ایستاده و صف بسته در آماده باش کامل قرار مى گیرند. (یوم یقوم الروح و الملئکة صفّ-ًا) ▪️ «صفّاً» مصدر است و چون حال قرار گرفته، به معناى «صافّین» است. ایستادن و صف بستن، کنایه از مهیّا بودن براى انجام فرمان هاى الهى است. ۲ - روح، موجودى برتر از فرشتگان (یوم یقوم الروح و الملئکة) ▪️ تقدیم «روح» بر «ملائکه»، نشانه شرافت فزون تر او است. این کلمه در قرآن در مورد جبرئیل نیز به کار رفته است. در این آیه نیز چنانچه مراد، جبرئیل باشد، برترى مقام او بر دیگر ملائکه، استفاده مى شود. ۳ - روح و فرشتگان، کارگزاران رسیدگى به کیفر و پاداش بندگان در قیامت (یوم یقوم الروح و الملئکة صفّ-ًا) ▪️ صفّ بستن «روح» و «ملائکه»، حاکى از آمادگى آنان براى اجراى دستورات است. به قرینه آیات پیشین - که سخن از کیفر و پاداش بندگان بود - محدوده مأموریت آنان، رسیدگى به امور بهشتیان و دوزخیان است. ۴ - روح و ملائکه در قیامت از گفتن هر سخنى، جز با رخصت داشتن از خداوند ناتوان اند. (لایتکلّمون إلاّ من أذن له الرحمن) ۵ - هیچ کس در آخرت جز به اذن خداوند توان سخن گفتن ندارد. (لایتکلّمون إلاّ من أذن له الرحمن) ▪️ ضمیر فاعلى «لایتکلمون» اگر مخصوص روح و ملائکه باشد، دیگران به طریق اولى از سخن گفتن عاجزاند و اگر به فاعل «لایملکون منه خطاباً» نیز نظر داشته باشد، همه موجودات را به صراحت شامل مى شود. ۶ - شفاعت در قیامت، منوط به اذن خداوند است. (لایتکلّمون إلاّ من أذن له الرحمن) ▪️ سخن گفتن ملائکه در پیشگاه خداوند، به دلیل عصمت شان، از قبیل اعتراض به کارهاى او نیست. بنابراین مصداق بارز آن - به قرینه آیات مشابه این آیه - شفاعت است. ۷ - خداوند، داراى رحمت گسترده است. (الرحمن) ۸ - «رحمان»، از اسامى و اوصاف خداوند (الرحمن) ۹ - رخصت یافتن از جانب خداوند براى سخن گفتن در قیامت، نشانگر برخوردارى از رحمت گسترده او است. (من أذن له الرحمن) ۱۰ - ظهور سلطه کامل خداوند بر تمام موجودات، در قیامت (لایتکلّمون إلاّ من أذن له الرحمن) ۱۱ - قیامت، روز سلب اختیار از انسان (یوم ... لایتکلّمون إلاّ من أذن له الرحمن) ۱۲ - آنان که در قیامت، رخصت سخن گفتن یافته اند، سخنانى درست و به دور از هر گونه خطا خواهند گفت. (و قال صوابًا) ▪️ «قال» در «قال صواباً» به جاى مضارع آمده است تا بر یقینى بودن آن دلالت کند. جمله «قال صواباً»، یا حالیه است و یا مستأنفه اى که وضعیت پس از اذن را بیان مى کند. ۱۳ - خداوند در قیامت، جز به افراد حقیقت گو اذن سخن نخواهد داد. (و قال صوابًا) 🌷🌷🌷 💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق)