*⭕ شرایط دعا و عوامل عدم استجابت برخی دعاها*
⏺ دعا را شرايطى است:
1️⃣ خواستن و طلب حقیقی در وجود انسان پيدا شود و تمام ذرات وجود انسان مظهر خواستن گردد،
🔹روح انسان جزئى است از عالم وجود؛ اگر واقعاً خواهش و احتياجى در وجودش پيدا شود، دستگاه عظيم خلقت آن را مهمل نمى گذارد.:
« أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ » (نمل/ 62)
🔹: آيا كيست كه مضطر را هنگام نياز اجابت كند و بدى را از وى دور سازد؟ (او بهتر است يا اين بتهاى ناتوان؟)
2️⃣ ايمان و اعتماد به استجابت 🔸در حديث است :
«اذا دَعَوْتَ فَظُنَّ حاجَتَكَ بِالْبابِ»
🔸 يعنى آنگاه كه دعا مى كنى حاجت خود را دم درب ، آماده فرض كن.
3️⃣ مخالف نبودن دعا با سنن تكوين و تشريع
🔹مانند خواستن خلود در دنيا يعنى عمر جاويدان كه مرگ هرگز به سراغش نيايد يا خواستن قطع رحم، قابل استجابت نيست؛
🔹يعنى اين گونه دعاها مصداق واقعى دعا نمى باشند.
4️⃣ هماهنگى دعا با ساير شئون دعاكننده
نظیر اینکه دل، پاك و صاف باشد؛
كسب و روزى، حلال باشد؛
مظالم مردم بر گردن نداشته باشد.
6️⃣ دعا نبايد جانشين فعاليت قرار گيرد:
🔹اگر خداوند كليد حاجتى را به دست خود انسان داده و او كفران نعمت مى كند و از به كار بردن آن كليد مضايقه دارد و از خدا مى خواهد آن درى را كه كليدش در دست دعاكننده است به روى او باز كند و زحمت به كار بردن كليد را از دوش او بردارد،
🔹لبته چنين دعايى قابل استجابت نيست.
🔹 اين گونه دعاها را نيز بايد از نوع دعاهاى مخالف سنن تكوين قرار داد.
♦️دعا در نظام خلقت براى اين نيست كه جانشين عمل شود.
♦️دعا مكمّل و متمّم عمل است نه جانشين عمل. مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (دعا(بيست گفتار))، ج23، ص: 792-781- با تلخیص و ویرایش -