مردی در محضر علی (علیه السلام) از جای خود برخاست و گفت ما را از فتنه مطّلع سازید و بفرمائید شما از رسول خدا در این باره سؤالی کردهاید، یا خیر؟
علی (علیه السلام) فرمود: «هنگامی که این آیه شریفه فرود آمد: الم (1)* أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ (2)، (قران/ سوره عنکبوت) دانستم تا رسول خدا هست فتنه نخواهد شد.
عرض کردم: «یا رسول اللَّه، این فتنهای که خداوند شما را از آن آگاه میکند، کدام فتنه است»؟
رسول اکرم فرمود: «ای علی (علیه السلام)، امّت من بعد از من گرفتار فتنه خواهند شد».
عرض کردم: «یا رسول اللَّه، در روز احد گروهی به شهادت رسیدند و من در آن روز به این فیض نرسیدم و سخت ناراحت بودم.
شما در آن روز به من فرمودید: «ای علی! به تو مژده میدهم که تو هم بعد از این به شهادت خواهی رسید و این موضوع حتماً پیش خواهد آمد، شما در آن روز چگونه صبر خواهید کرد».
گفتم: «یا رسول اللَّه این جا از جاهای صبر و شکیبائی نیست، باید در این گونه جاها و از این گونه موقعیتها خوشحال شد و سپاسگزاری کرد».
رسول خدا فرمود: «ای علی این مردم در اموال خود گرفتار فتنه و آزمایش قرار خواهند گرفت، و برای اینکه مسلمان شدهاند به خداوند منّت خواهند گذاشت و آرزوی رحمت و مغفرت خواهند کرد، و از قدرت خداوند خود را در امان خواهند دانست، و یا به شبهات دروغ حرامها را حلال خواهند کرد. و با غفلت و نادانی از دچار هوا و هوس میشوند شراب و مسکرات را حلال میکنند و آن را به نام نبیذ و یا آب جو میخورند، به نام هدیه دادن، رشوه می پذیرند و به اسم تجارت، ربا را در اموال خویش وارد می سازند».
گفتم: «یا رسول اللَّه من آنها را چگونه به حساب بیاورم، آیا آنها مرتد هستند و یا گرفتار فتنه شدهاند»؟
فرمود: «آنها مبتلا به فتنه شدهاند».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۳۱۰ نهج البلاغهًْ، ص۲۲۰/ بحار الأنوار، ج۶۹، ص۱۳۸/ أعلام الدین، ص۱۰۴/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۹، ص۲۰۵/ نورالثقلین؛ «اجیزت» بدل «حیزت»