6 🔅🔅🔅 ⏪خب این فرمایش قابل مناقشه هست به این که این در صورتی درست است که ما دلیل قطعی داشته باشیم، احراز قطعی بکنیم بر این که این امر واقع شده، در آن صورت که احراز قطعی بکنیم خب وقوع شیء دلیل بر امکانش هست. اما اگر قطعی نیست ظواهر است، ظاهر یک دلیلی دارد بر این امر دلالت می‌کند، خب در این صورت که ما ظاهر که شد که اثبات امکان نمی‌کند، در این جا اگر واقعاً استدلال داریم، دلیل داریم بر این که امکان ندارد باید دست از آن ظاهر برداریم، آن ظاهر را تأویل کنیم و ادله‌ای که ما داریم به خصوص حالا همین این روایت مقبوله عمر بن حنظله، علی افضل التقادیر نص در باب نیست از نظر دلالت، اگر باشد، دلالتی باشد ظهور است، و ثانیاً اگر دلالتش هم نص باشد سند آن قطعی نیست، بنابراین این جا از آن جاهایی است که چون نتیجه به قطع برنمی‌گردد سنداً و دلالةً، اثبات این که این امکان دارد یا امکان ندارد، امر لازم است. س: ؟؟ صرف‌نظر از ادله عقلیه؟ ؟؟؟ ادله قطعیه است. اگر آن را در نظر بگیریم خب دلیل قطعی داریم بر وقوع ولایت فقیه پس امکانش ثابت می‌شود. ج: بله صرف‌نظر... علاوه بر این که اگر این استدلالی که این جا می‌کنیم روشن شد خب آن‌ها را هم زیر سؤال می‌برد. توجه فرمودید و حالا ان شاء الله بیان خواهیم کرد که آن‌هایی که... یعنی قد یقال به این که جعل ولایت به این شکل ثبوتاً قابل تصویر نیست، این را باید اشکالش را بگوییم بعد ببینیم جواب داریم یا نداریم، فلذا این بحث مهمی است مقدمتاً، این بحث بحث مهمی است. س: آیا ما احتیاج داریم به اثبات امکان، یا عدم اثبات و استحاله کافی نیست برای ما؟ یعنی همین که استحاله ثابت نیست ؟؟؟ ج: بله، حالا تتمه کلام همین است،‌ می‌خواستیم بگوییم. ◽️قد یقال باز که ما در این مباحث احتیاج به این جهت نداریم که مرحوم شیخ اعظم قدس سره در رسائل فرموده که بنای عقلاء بر این است که همین که احتمال امکان را بدهم برای اخذ به ادله نیازی نیست در سیره عقلاء به اثبات امکان. بلکه احتمال الامکان هم کفایت می‌کند برای اخذ به دلیل و ایشان شاید استشهاد هم می‌کنند به کلام منقول از شیخ الرئیس ابن‌سینا که «کلّما قرع سمعک من ما لم یذدک عنه البرهان فذره فی بقعة الامکان» هرچه به گوش تو خورد و برهانی بر استحاله آن اقامه نشد آن را در بقعه امکان قرار بده؛ بگو ان شاء‌الله ممکن است و عمل ممکن را با آن اعمال کن، بنابراین این عمل ممکن چیه؟ می‌توانی به ظواهر ادله در باره آن اخذ بکنیم و ما پس احتیاج به اثبات نداریم، اثبات امکان نیازی نداریم، همین که احتمالش را می‌دهیم. ◀️این مسأله؛ آقای آخوند قدس سره فرموده است که این ادعای شیخ اعظم تمام نیست برای این که چنین بنای عقلایی وجود ندارد اصلاً. اگر شک کردند عقلاء که یک چیزی ممکن هست یا ممکن نیست همین جوری بگویند ان شاء‌الله ممکن است، بنا را بر امکان بگذارند، ما چنین بنای عقلایی نداریم اولاً؛ ثانیاً؛‌ اگر چنین بنای عقلایی هم داشته باشیم «ما الدلیل علی حجیتها» دلیلی بر حجیت این بنا نیست. ◀️کلام شیخ الرئیس هم می‌فرماید: شیخ الرئیس فذره فی بقعة الامکان، این امکان این جا به معنای احتمال است نه امکان فلسفی که یعنی از وجود آن محذوری لازم نمی‌آید، آن نه، یعنی احتمال است، خب شما تا این برای شما ثابت نشده که این مستحیل است خب احتمالش را دادی، نه این که حکم به امکان بکن. این فرمایش آقای آخوند است. ⏪ ادامه دارد.... @salmanraoofi