اثرات راهبردی و دلایل توافق ایران و عربستان
🔸️عربستان و ایران بعد از ۸ سال قطع روابط، بالاخره باهم به توافق رسیدند .
🔸️در خصوص این توافق چند نکته باید ذکر کرد؛
1️⃣ روابط ۲ کشور بعد از تسلط انصارالله متحد جمهوری اسلامی بر پایتخت یمن تیره شد؛ با روی کار آمدن ملک سلمان و ولیعهدی بن نایف و وزارت جنگی محمد بن سلمان، رویکرد پادشاهی سعودی بر تهاجمی شدن اقدامات علیه تهران متمرکز شد و با شروع جنگ یمن و اعدام شیخ باقر النمر و متعاقب آن حمله خودسرانه به سفارت سعودی، تنش ها به اوج رسید و عربستان سفارتش را بست و قطع روابط را رسما اعلام کرد.
🔸️پس از چندی نیز بن سلمان که شکست هایش در جنگ یمن را نتیجه حمایت ایران می دانست، اعلام کرد جنگ را به داخل ایران می کشاند.
2️⃣ بعد از گذشت ۸ سال از شروع جنگ یمن و سیاست تهاجمی سعودی در منطقه که همراهی با ترامپ اوج آن بود ، باید دید کدام طرف از مواضعش کوتاه آمده که زمینه ساز توافق شده است ؟
🔸️آیا ایران در حمایت از متحدانش در یمن ، لبنان ، عراق و سوریه تجدید نظر کرده یا ریاض سیاست های خود را علیه تهران اصلاح کرده است؟
3️⃣ ایران در سالهای اخیر با وجود تحریم های شدید ، علاوه بر گسترش توان موشکی و پهپادی خود، در زمینه هسته ای نیز از نقطه گریز عبور کرد و در قامت یک قدرت هسته ای قد علم کرده است.
🔸️از طرفی سعودی نیز که در یمن ، لبنان ، عراق و سوریه تمام توان خویش را معطوف ساخته بود ، نتوانست در برابر متحدان ایران کاری از پیش ببرد.
🔸️آخرین تلاش سعودی ها ، تحریک اغتشاشات در خیابان های ایران داخلی از طریق شبکه ماهواره ای وابسته به خود (اینترنشنال) بود که آن هم به شکست انجامید .
4️⃣ متحدان ایران امروز در یمن قدرتمند تر از همیشه اند ،تاجایی که نسبت به ۸ سال پیش هم از لحاظ تسلیحات بسیار پیشرفت کرده اند و هم بیش از ۷۰ درصد جغرافیای انسانی یمن تحت سیطره آنهاست و صدهها میلیارد دلار سعودی ها در همسایه جنوبی خود بدون دستاوردی دور ریخته شد.
🔸️پس از حمله پهپادهای یمنی به آرامکو و کاهش تولید نفت سعودی به نصف ، ریاض از دولت ترامپ برای واکنش علیه ایران کمک خواست اما با پاسخ منفی آمریکا مواجه شد و همین امر بن سلمان را بسیار پریشان خاطر کرد.
5️⃣ بن سلمان تحولات جدید بین الملل را خوب درک کرده است ؛ ایران قصد کوتاه آمدن در برابر آمریکا را ندارد و تحریم ها نیز جمهوری اسلامی را از پا در نخواهد آورد و ادامه این روند و احتمالا از سر گیری جنگ با یمن، اثرات ویران کننده ای بر سعودی خواهد گذاشت .
🔸️پس بن سلمان که کیفیت تسلیحات ایرانی را در نبردهای مختلف از اروپا تا آسیا و آفریقا دیده است ، هیچ تمایل ندارد در برابر چنین تسلیحاتی مقاومت کند.
6️⃣ آنهایی که برجام را کلید حل روابط با دنیا می دانستند ، باید ملتفت گردند که مولفه های قدرت جمهوری اسلامی شامل توان هسته ای ، موشکی و پهپادی ، متحدان منطقه ای و حمایت مردمی موجب بهبود روابط با دنیا می گردد ، نه خالی کردن دست کشور از عناصر قدرت.
🔸️قطع روابط ایران و عربستان در اوج اجرای برجام انجام شد و از سرگیری روابط در دوران نابودی برجام.
7️⃣ بدون شک باید گفت برقراری مجدد روابط ایران و سعودی نشانه دیگری از تغییرات اساسی در عرصه روابط بین الملل است و عربستان متوجه آن گشته که اتحاد با آمریکا مثل گذشته برایش منفعت نخواهد داشت و باید با قدرت های دیگری نظیر چین و ایران نیز مستقلا بر سر یک میز بنشیند و روابطش را ارتقا بخشد.
8️⃣ اسرائیل نیز یکی از متضرران احتمالی از توافق ایران و سعودی است و بسیار دور از ذهن می نماید که ریاض دیگر به توافق ابراهیم بپیوندد و سعی در اتحاد با تل آویو برای ضربه زدن به تهران باشد.
9️⃣ در پایان باید گفت جمهوری اسلامی با صبر و حوصله و بدون کوتاه آمدن از مواضعش و بلکه تقویت مولفه های قدرت خود ، پس از ۸ سال پادشاهی سعودی را به این نتیجه رسانید که در مناسباتش در قبال ایران تجدید نظر کند .
🔸️ به زودی اثرات این توافق بر شبکه اینترنشنال و سایر رفتارهای سعودی روشن خواهد شد.
#علیرضا_تقوی_نیا