📌آیا با پذیرش شرایط FATF، تحریمها رفع خواهد شد؟
🔶آنچه که رهبری معظم انقلاب اخیراً در ارتباط با بحث FATF انجام دادند، صرفاً موافقت با تمدید بررسی مجدد آن در مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که به هیچوجه، از آن موافقت ایشان با تصویب FATF مستفاد نمیشود. به طور کلی، بحث مذکور از پیچیدگیهای خاصی در حوزههای فنی، اقتصادی و سیاسی برخوردار است و باتوجه به نیاز کشور و جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام، به نظر میرسد که رهبری تصمیمگیری در این خصوص را به مجمع واگذار کردهاند تا با ملاحظهی مجموع شرایط کشور و تعبیهی تمهیدات لازم برای دفع تهدیدات ناشی از پذیرش FATF(در صورت پذیرش آن)، تصمیم مقتضی و عاقلانه اتخاذ شود. حال ممکن است این تصمیم عاقلانه رد پذیرش FATF باشد. نکته مهم در این زمینه آن است که تا پیش از این، اگرچه در مجمع به طور رسمی در این باره رأیگیری نشده است، اما اکثریت اعضای مجمع مخالفت خود را با پذیرش FATF اعلام کردهاند و تا پیش از این، بنا به نظر دولت، تصمیم بر آن شده بود که پذیرش یا رد FATF در مجمع به رأی گذاشته نشود.
🔶 با این حال، درباره FATF توجه به چند نکته ضروری است:
1- آنگونه که گفته میشود که از 41 شرط موردنظر FATF، فقط تصویب پالرمو و CFT مانده و با تصویب این دو، ایران به FATF میپیوندد، واقعاً اینگونه نیست، بلکه این نهاد، از آن 41 شرط، تنها 13 شرط را از جانب ایران پذیرفته است؛ یعنی با تصویب پالرمو و CFT، باز شرایط دیگر FATF پابرجا خواهد بود. 2_FATF از سال 1988 برای مبارزه با پولشویی توسط کشورهای عضو گروه 7 تأسیس شده، اما پیوسته بر مأموریتهایش افزوده شده است، به گونهای که از سال 2013 به بعد، بحث مبارزه با تأمین مالی تروریسم هم به مأموریتهایش اضافه شده است. بنابراین، محتمل است که دامنهی مأموریتهای این نهاد در آینده توسعه هم پیدا بکند؛ یعنی اگر هم امروز شرایط این نهاد را بپذیریم، ممکن است در آینده مجبور باشیم شرایط سختتری را هم بپذیریم.
3- ولو ایران تمامی شرایط FATF را بپذیرد و از لیست سیاه آن خارج شود، باز هیچ اطمینانی وجود ندارد که تحریمهای ضدایرانی رفع شود؛ زیرا از آن به بعد با سدهای تحریمی ازجمله تحریمهای ثانویه آمریکا مواجه خواهد شد. براین اساس، مؤثر بودن پذیرش شرایط FATF(اگر مؤثر واقع شود) تنها پس از رفع تحریمها خود را نشان خواهد داد.
✍️ دکتر مصطفی قربانی