#علوم_شناختی | #اختصاصی
🔘 از جعبه سیاه ذهن تا روشنایی علوم شناختی
▪️سال‌ها بود دانشمندان به معمای ذهن فکر می‌کردند. در اواخر قرن بیستم با ناکامی‌هایی که در رفتارگرایی به وجود آمد دانشمندان کم کم به نقش شناخت در فرایندهای ذهنی انسان پی بردند. رفتارگراها صرفا به بحث محرک و پاسخ می‌پرداختند. یعنی ورودی و خروجی ذهن را در نظر می‌گرفتند، اما فرایندهایی که به عنوان واسطه بین محرک و پاسخ در ذهن افراد صورت می‌گرفت را بررسی نمی‌کردند. آنها ذهن را به عنوان جعبه سیاه اسرارآمیزی در نظر می‌گرفتند که هیچ درکی نمی‌توان از آن داشت.
▫️بعضی از رفتارگراها مثل واتسون به قدری افراطی بودند که مطالعات مربوط به ذهن را به طور کامل از پژوهش‌های خود خارج می‌کردند و هیچ نقشی برای ذهن قائل نبودند.
▪️یکی از ناکامی‌هایی که رفتارگرایی با آن مواجه شد ناکامی در زمینه تبیین زبان بود. در واقع رفتارگرایی نتوانست تولید زبان در کودکان را توضیح دهد.
هنگامی که کودکان کلمات محدودی را در سن سه سالگی یاد گرفته‌اند می‌توانند جملات جدیدی بسازند جملاتی که تاکنون نشنیده‌اند، و این مغایر با نگرش رفتارگراها بود که می‌گفتند هر چیزی صرفاً با تکرار و پاداش یاد گرفته می‌شود.
▫️موارد دیگری هم در ظهور علوم شناختی در دهه ۱۹۵۰ مطرح است. مسائلی مثل هوش مصنوعی، مدل عمومی حل مسئله و نقشه‌های ذهنی. در این سال‌ها بود که همایشی در شهر دارتموس انجام شد و در این همایش برای اولین بار از اصطلاحات جدیدی مثل هوش مصنوعی پرده‌برداری شد. در واقع ظهور رایانه‌ها و پردازشگرهای رایانه‌ای جرقه‌ای بود برای تبیین متفاوت از ذهن و فرایندهای شناختی انسان.
اگر بخواهیم سالی را به عنوان سال تولد علوم شناختی در نظر بگیریم ۱۹۵۶ سال مناسبی برای این کار است.
▪️در یک تعریف کلی از شناخت می‌توان گفت شناخت یعنی کلیه فرایندهای درگیر در دریافت، ذخیره، پردازش و بازیابی اطلاعات در ذهن.
در علوم شناختی به مسائلی همچون حافظه، توجه و تمرکز، استدلال، ادراک، حل مسئله، تصمیم گیری، یادگیری و زبان پرداخته می‌شود. علوم شناختی زمینه‌ای میان رشته‌ای و تلفیقی از رشته‌هایی همچون روانشناسی، زبان شناسی، انسان شناسی، علوم اعصاب، فلسفه ذهن، هوش مصنوعی و رباتیک است.
▫️درک توانمندی‌های شناختی افراد و اینکه افراد چگونه اطلاعات را از محیط دریافت می‌کنند، چگونه این اطلاعات در ذهن ذخیره و طبقه‌بندی می‌شوند و این اطلاعات چگونه پردازش و بازیابی می‌شوند، از جمله رسالت‌های علوم شناختی است.
▪️فهم این موارد کمک‌های زیادی به افزایش کیفیت زندگی فردی و اجتماعی افراد می‌کند. از یافته‌های علوم شناختی در زمینه‌های مختلفی همچون بازتوانی شناختی و حوزه درمان، آموزش و پرورش، بازاریابی و امور اقتصادی و همچنین امور امنیتی و نظامی می‌توان استفاده کرد.
✍️نویسنده: دکتر سلمان بهادران
📮انجمن سواد رسانه طلاب؛
📲 ایتا | آپارات | اینستاگرام