📡 ناهید ۲ دقیقاً چیست، چه ماموریت‌ها و اهدافی دارد و چرا مهم است؟ ماهواره ناهید ۲ در تاریخ ۳ مرداد ۱۴۰۴، فصل جدیدی از توانمندی‌های فضایی‌اش را به‌نمایش گذاشت. این ماهواره که به گفته‌ی سازمان فضایی کشور حاصل تلاش متخصصان داخلی است، آزمایشگاه پیشرفته‌ای در فضا محسوب می‌شود که راه را برای ساخت ماهواره‌های مخابراتی بزرگ‌تر و پیچیده‌تر هموار می‌کند. در مقاله‌ی پیش‌رو به زبان ساده نگاهی می‌اندازیم به اینکه ناهید ۲ چیست، چه می‌کند و چرا اهمیت دارد. ماهواره ناهید ۲ چیست و چه هدفی را دنبال می‌کند؟ ناهید 2 به پیشران شیمیایی تک‌مؤلفه‌ای مجهز است که سیستم کنترل وضعیت 3 محوه با دقت 3 درجه RMS را دارد؛ قابلیتی تنها در ماهواره‌های مخابراتی آمریکایی و کره جنوبی وجود دارد. همچنین امکان ارسال و دریافت سیگنال در باند‌های فرکانسی KU، X، UHF، S، VHF از طریق جدیدترین ماهواره پرتاب‌شده ایرانی فراهم است. مکانیسم بازشونده صفحات خورشیدی، سنسور‌های تابش فضایی و سیستم موقعیت‌یابی مستقل از GPS هم از دیگر ویژگی‌های این ماهواره به شمار می‌رود گفته میشود ماهواره ناهید ۲ با شیب مدار تزریقی ۵۵ درجه بوده و از نظر مخابراتی اطلاعات جامعی را برای ایران دریافت کند این اطلاعات حتی می‌تواند به عنوان بخشی از شبکه راداری ایران برای شکار جنگنده ها پنهان کار عمل نماید، یا با توان فناوری تشخیص اشیاء در هدایت پهبادهای ایرانی در خارج از مرزها عمل نماید. بنا به ادعای سازمان فضایی کشور ناهید ۲ ماهواره‌ی مخابراتی-تحقیقاتی کاملاً ایرانی است. این یعنی دو مأموریت اصلی دارد: مأموریت مخابراتی: آزمایش فناوری‌های ارتباطی، به‌ویژه در باند فرکانسی Ku. مأموریت تحقیقاتی: تست و ارزیابی فناوری‌های کلیدی و بومی در شرایط واقعی فضا تا از عملکرد صحیح آن‌ها در ماهواره‌های آینده اطمینان حاصل شود. در واقع، ناهید ۲ یک پل فناورانه است. ایران قصد دارد در آینده ماهواره‌های مخابراتی پیشرفته‌ای را در مدار زمین‌آهنگ (GEO) مستقر کند؛ اما فرستادن ماهواره به آن مدار بسیار پرهزینه و پیچیده خواهد بود. سری ماهواره‌های ناهید طراحی شده‌اند تا فناوری‌های مورد نیاز برای رسیدن به این هدف بزرگ را قدم به قدم در مدار پایینی زمین (LEO) آزمایش کنند و ریسک پروژه‌های آینده را کاهش دهند. اصطلاحات کلیدی: Orbit) یا مدار پایینی زمین: مداری در فاصله‌ی نسبتاً نزدیک به زمین حدود ۵۰۰ کیلومتری برای ناهید ۲ است که برای آزمایش فناوری، عکس‌برداری و برخی ارتباطات مورد استفاده قرار می‌گیرد که قابلیت عکسبرداری آن بنا بر نظر کارشناسان چینی میتواند از ثبت تصاویر شکار جنگنده های غربی کمک کند و حتی به عنوان بخشی از شبکه راداری ایران در شکار جنگنده های پنهان کار ایفای نقش نماید. ماهواره‌ها در این مدار با سرعت بالایی دور زمین می‌چرخند. GEO (Geostationary Orbit) یا مدار زمین‌آهنگ: مداری بسیار دور از زمین، در فاصله‌ی حدود ۳۶ هزار کیلومتری که در آن سرعت گردش ماهواره با سرعت چرخش زمین برابری می‌کند. در نتیجه، ماهواره از دید ناظر زمینی همیشه در یک نقطه ثابت در آسمان قرار دارد. این ویژگی برای پخش تلویزیونی و ارتباطات دائمی ایده‌آل است. Ku-Band یا باند فرکانسی Ku: یکی از محدوده‌های فرکانسی استاندارد در جهان که برای کاربردهای مهمی مثل پخش تلویزیون ماهواره‌ای، اینترنت پرسرعت (VSAT) و انتقال داده‌های حجیم استفاده می‌شود. تسلط بر این فناوری برای ساخت ماهواره‌های مخابراتی مدرن ضروری است. کارفرمای اصلی ساخت ماهواره‌ی ناهید ۲ کاملا ایرانی سازمان فضایی ایران (ISA) است. طراحی و ساخت ماهواره ناهید ۲ توسط پژوهشگاه فضایی ایران (ISRC) و زیرمجموعه‌ی آن، پژوهشکده‌ی سامانه‌های ماهواره‌ای انجام شده؛ همچنین گفته می‌شود که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شبکه‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیان بخش خصوصی نیز در ساخت این ماهواره نقش داشته‌اند. این مدل همکاری نشان می‌دهد که ایران با توزیع وظایف بین نهادهای دولتی و خصوصی، یک زیست‌بوم فناورانه‌ی مقاوم در برابر تحریم‌ها ایجاد کرده است تا به خودکفایی در صنعت فضایی دست یابد. مشخصات فنی ماهواره ناهید ۲ یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ناهید ۲ به جهش فناورانه در زیرسیستم‌های آن بازمی‌گردد. گفته می‌شود که ناهید ۲ به سامانه‌ی پیشرانش بومی مجهز شده؛ یعنی یک موتور کوچک که به آن اجازه می‌دهد موقعیت خود را در مدار اصلاح کند، با افت ارتفاع ناشی از کشش جو مقابله کند و عمر عملیاتی خود را به شکل چشمگیری افزایش دهد. این فناوری برای مانورهای مداری و رسیدن به مدارهای بالاتر مانند GEO حیاتی است. باتری‌های لیتیوم-یون ماهواره‌ی ناهید ۲ نیز با سلول‌های ساخت داخل تولید شده‌اند که یکی دیگر از گام‌های مهم در مسیر استقلال فناورانه است.