💠اصول محتوایى رسانه از دیدگاه قرآن
قرآن رسانهای الهی است که پیام خدا را بر بشر ابلاغ میکند.
از این رو خود قرآن بزرگترین الگوی رسانههای مکتبی و ارزشی است.
اما چه اصولی بر این رسانه حاکم است؟
1. حق محوری
رسانه از نگاه دینی و قرآنی باید در محتوا و هدف، حق محور و عدالتمدار باشد.
عظیمترین رسانه دینی ما (قرآن کریم)، خود دارای این ویژگی است.
در دهها آیه خداوند با عباراتی چون: (أَنّهُ الْحَقّ مِنْ رَبِّهِمْ) / ( نَزّلَ الْکِتابَ بِالْحَقّ) / ( إِنّ هذا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقّ) / ( نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَقّ) از این ویژگی قرآن کریم یاد کرده است.
هدف قرآن نیز حق است و بر اساس آن به طراحی، تبلیغ، موعظه، ابلاغ، انذار، تبشیر و ... میپردازد و از همه ابزارهای رسانهای و شیوههای ابلاغ در مسیر آن هدف بهره میگیرد.
اگر رسانه دینی در هدف و محتوا «حق محور» باشد، نوبت به آن میرسد که در شیوهها و ابزارها هم حق را مقدم بدارد و با استحکام، اتقان و استدلال در عرصه خبررسانی، خبرسازی و... گام بردارد.
در این صورت، رسانه توان هدایتگری خود را بدون آسیب به ظهور خواهد رساند .
قرآن کریم از این جهت که دارای استحکام، برحق بودن و اتقان است، فاقد هر نوع نقطه ضعف در امر هدایتگری است.
اگر محتوای رسانهها بر مدار حق باشد، هیچ منطقی در برابر آن تاب مقاومت نخواهد داشت و بلکه سر تسلیم فرود خواهد آورد.
اگر استواری و سدید بودن قرآن، به دلیل «بر حق بودن» آن باشد، پس رسانههای دینی نیز در هر عصری که تداوم بخش مسیر قرآنیاند، باید واجد این ویژگی باشند: (وَ قُولُوا قَوْلاً سَدیدًا)؛
«سخن استوار بگویید».
بر حق بودن و استدلالی بودن محتوای رسانه دینی، باعث میشود تا بتواند رسانههای رقیب و انحراف گستر را به مبارزه بطلبد و مخاطبان هم میتوانند با آگاهی یافتن از محتوای همه رسانهها، به «رسانه دینی»، یقین و اعتماد کنند: ( قُلْ هاتُوا بُرْهانَکُمْ هذا ذِکْرُ مَنْ مَعِیَ)؛
«بگو برهانتان را بیاورید. این سخن کسانی است که با من هستند».
به این ترتیب، رسانه دینمدار نیازی به استفاده از ابزارها و شیوههای غیر متقن و غیر حق ندارد.
استفاده از شیوههای تبلیغی نادرستی چون انواع مغالطات، شارلاتانیسم مطبوعاتی و هیاهو و غوغا سالاری مطبوعاتی، ایجاد فضاهای روانی مجازی، قلب واقعیتها و واژگون نمایی حوادث، تحلیلهای غلط و غرضآلود و دهها حقه مطبوعاتی و رسانهای، از نشانههای رسانههایی است که بر محور دین نیستند.
مشکل اصلی زمانی پیش میآید که اهدافی مخالف حق و عدالت طراحی میگردد و آن گاه رسانه به عنوان ابزار رسیدن به آن یا تسهیل کننده وصول به این اهداف، مورد توجه قرار میگیرد؛ مانند آنچه امروز به نام «جنگ نرم» مطرح میشود و رسانهها قبل از تهاجم نظامی، با هجوم خبری، فرهنگی و... عقبههای کشورهای دیگر را سست و ناپایدار میسازند.
اما اگر رسانهای محوریت دین را بپذیرد، از این آسیب در امان خواهد ماند.
استفاده ابزاری گاه با کتمان اخبار و وقایع، زمانی با «جهتدهی به آن» یا مبالغه، کم اهمیت جلوه دادن، پنهان کردن واقعیت در لایههای خبری و ... صورت میگیرد.
قرآن کریم در آیات متعددی استفاده ابزاری از رسانه را در جهت اهداف غیر حق، منع کرده است .
https://eitaa.com/sawadresane