﷽ 🕯. | ۱۰ 📌. موضوع : نقد دیدگاه عامه در معنای " قربی " - ۳ 🖋. تالیف: علامه طهرانی قدس الله سره 📚. منبع: خلاصه ای از رساله مودت، ص۸۰-۸۴ ___________ ✍🏻. [ در تفاسير اهل تسنن «قربى» را به معانى مختلفى تفسير نموده‏ اند. ما براى روشن شدن حقيقت امر، تمام معانى‏ اى راكه آنها براى اين لفظ ذكر نموده‏ اند بيان نموده و پاسخ آنها را نيز ذكر مینمائيم. ] ❖. معناى پنجم آنكه: قُربى را به همان معنى قرابت نسب و رحِم معنى نمود، وليكن نه قرابت حضرت رسول أكرم بلكه قرابت خود مردم بعضى با بعض ديگر. و بنابراين معنى چنين ميشود كه: اى پيغمبر! بگو من از شما ابداً پاداش و مزدى طلب نمى‏ كنم مگر آنكه خود شما مردم با أرحام و أقرباى خود مودّت و محبّت كنيد. ❖. اين معنى نيز صحيح نيست؛ زيرا معلوم است كه اسلام أرحام جاهليّت را قطع نموده و از مودّت با قوم و خويشان غير مسلمان منع كرده است. لا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ كانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ أُولئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمانَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ. « اى پيغمبر! نخواهى يافت كسانى را كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده باشند و معذلك با دشمنان خدا و رسول خدا دوستى كنند، گرچه پدران يا فرزندان يا برادران يا قوم و عشيره آنها باشند» |۱| و به ضرورت از دين اسلام معلومست كه فرزند كافر از پدر مسلمان ارث نمى‏ برد و بالعكس؛ يعنى هر كافرى در هر طبقه از طبقات ارث، از مسلمان ارث نمى‏ برد. و در سائر مزاياى اجتماعى اسلام از نكاح و غيره، كفّار از اين مزايا محرومند گرچه روابط خويشاوندى با مسلمانان داشته باشند؛ بنابراين چگونه ميتوان گفت كه: مودّت به خويشاوندان بطور إطلاق كما آنكه مفاد جمله مستثنى است، مزد و اجر مقام رسالت است. ❖. و اگر گفته شود كه: جمله مستثنى، به آيه: لا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ تخصيص مى‏ خورد يا مقيّد مى‏ گردد؛ بايد گفت كه: أوّلًا سياق جمله: إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏ آبى از تخصيص است، چون در اين جمله مزد رسالت بيان شده است و اين معنى بسيار شايان اهمّيّت است و اگر در عموم و إطلاق آن تخصيصى بود بايد ذكر مى‏ شد. و ثانياً سياق آيه: لا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ راجع به تحسين مردم مؤمن است كه با وجود ايمان به خدا و روز بازپسين مودّت دشمنان خدا را در دل نمى‏ پرورانند و در دل هاى آنها ايمان نوشته میشود و در بهشت هاى جاودان زيست میكنند؛ و اين سياق و روح خطاب ناظر بر جهت تخصيص در آيه مودّة فى القربى نيست. ❖. بارى، در اسلام با آنكه درباره رحم و قرابت تأكيدات بسيار آمده است، لكن به عنوان صله رحم و رسيدگى مالى به ذوى القربى و نظائر آنست، نه به عنوان محبّت استقلالى؛ بلكه محبّت به آنان در پرتو محبّت به خدا ممدوح است و اين فقط در صورتى است كه به خدا ايمان آورده باشند. ❖. اين معانى كه براى اين آيه ذكر شد بسيارى از علماى اهل تسنّن در كتب خود آورده‏ اند. و البتّه غير از پاسخ هائى كه داده شد مى‏ توان گفت كه‏ هيچ يك از آن معانى شاهدى ندارد؛ يعنى بنا به فرض كه بتوان آيه را بر معنائى حمل كرد و بر غير آن نيز حمل نمود نمى‏ توان بطور جزم بدون شاهد خارجى آيه را به يك معنى تفسير كرد، خصوصاً مانند چنين آيه‏ اى كه اجر و مزد رسالت است و شايد بدون هيچ مبالغه بتوان گفت كه از لحاظ اهمّيّت، از مهمترين آيات قرآن است. زيرا هر كه معنى اين آيه را بفهمد و بر طبق آن عمل كند اجر و مزد رسالت را داده است، و كسى كه نفهمد و عمل بر طبق آن نكند اجر و پاداش رسالت را نداده است. بنابراين بسيار جرأت مى‏ خواهد كه كسى بدون شاهد چنين آيه‏ اى را بر معنائى طبق سليقه خود تفسير كند؛ چنين كسى بر خداى خود تجرّى نموده است‏.... | | ________ 🖇. مصادر: ۱. سوره المجادلة، آیه ۲۲ 💟| @seire_elallah1 |☜کانال معرفتی