#مهارتهای_امر_به_معروف
✅ قسمت پنجم
پایبندی آمر و ناهی به گفته های خود
عمده فقیهان، این شرط را جزو شرایط وجوب ندانسته و گفته اند که چون این فریضه، واجب توصلی است و قصد قربت در آن شرط نیست، حتی بر تارکان معروف و مرتکبان منکر نیز واجب است. اما این داوری تنها يک جنبه قضیه را حل میکند و نشان میدهد که به لحاظ فقهی همه مکلفان، مخاطب این فریضهاند و تارکان معروف و فاسقان، همان قدر موظف به اجرای این فریضهاند که عاملان به معروف و صالحان؛ اما این فریضه بار اجتماعی نیز دارد و جنبه تربیتی و اصلاحی آن، فراتر از اسقاط تکلیف است. بنابراین به سادگی نمیتوان مسئله را حل شده دانست.
سعدی داستانی در این باب دارد که بُعد اجتماعی این فریضه و نقش این شرط را در آن خوب به نمایش میگذارد.
به روایت سعدی، فقیهی پدر را گفت: هیچ از سخنان متکلمان در من اثر نمیکند. سبب آن که نمیبینم از ایشان کردار موافق گفتار.
ترک دنیا به مردم آموزند
خویشتن سیم و غله اندوزند
عالم آن کَس بود که بد نکند
نه بگوید به خلق و خود نکند
اَتأمرونَ الناسَ بالبِر و تَنسون انفسكم؟
عالِم که کامرانی و تن پروری کند او خویشتن گم است که را رهبری کند؟
پدر گفت: ای پسر! به مجرد این خیال باطل نشاید روی از تربیت ناصحان بگردانیدن و ....
گفت عالم به گوش جان بشنو
ور نماند به گفتنش کردار
باطل است آنچه مدعی گوید
خفته را خفته کی کند بیدار؟
مرد باید که گیرد اندر گوش
ور نبشته است پند بر دیوار
منظور سعدی آن است که انسان باید بتواند گفته را از گوینده جدا کند و اگر گفته درست بود، بی توجه به صاحب آن، به جان بنوشد و آن را بکار بندد.
حق آن است که آدمی به این حد از رشد و کمال برسد که بتواند فارغ از دغدغه های گوناگون، گوهر را از خلا بیرون بکشد و سخنان حق را از اهل باطل بپذیرد و حکمت را گمشده خویش بداند، که آن را هر جا یافت، مملوک خود بشناسد.
این یکی از آموزه های بزرگ معصومان است که هر کسی حقیقت را از هر کسی بود، بپذیرد و آن را آویزه گوش خود سازد.
امام علی در این باب می فرماید: «حکمت، گمشده مؤمن است؛ حکمت را فراگیر هر چند از منافقان» (نهج البلاغه حکمت ۸۰)
در هر صورت، حکمت، مطلوب و مراد مؤمن است و ملک خصوصی هیچکس نیست و شایستهترین مالک او همین مؤمن است. اما دریغ که عملا همه به این حد از رشد و کمال نمی رسند و غالبا ارزش و درستی هر گفته را با گوینده اش میسنجند و نخست تکلیف خود را با گوینده روشن میکنند و اگر مشروعیت و صلاحیت او را تشخیص دادند آنگاه به گفتهاش عمل خواهند کرد و یا آن را خواهند پذیرفت.
✍ این مبحث ادامه دارد....
📌 ما را دنبال کنید:
📡
@setadabmmzn