رهبر نهضت ملی شدن نفت
بسم الله الرحمن الرحیم وصلی الله علی محمّد وآله الطاهرین
هنوز هم بعد از گذشت سالیان متمادی، بسیاری را پندار این است، رهبر ملی شدن صنعت نفت، محمد مصدق بوده است، حال آنکه پرچم‌دار اصلی آن نهضت «اسلامی‌ملی» نیز روحانیت مبارز و متعهد بوده‌اند.
آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی که سالها از محضر علمای طراز اول نجف کسب علم و دانش کرده بود و خود، رهبر سیاسی مطرحی در جهان اسلام بود، هدایت آن جریان را بر عهده داشت و در این راه زحمات زیادی متحمل شد.
او، فقیه و سیاستمداری مبارز بود که دامنه‌ی فعالیت‌ها و مبارزاتَش، عراق و ایران را در بر گرفته بود؛ چه، زمانی در برابر تهاجم قوای انگلیسی به شهرهای عراق، فتوای جهاد صادر کرده بود و زمانی نیز در ایران در عرصه‌های مهم «سیاسی‌مبارزاتی» حضوری فعال و تأثیرگذار داشت.
او، نواب صفوی و فدائیان اسلام را زیر چتر حمایت‌های معنوی خویش گرفته بود و نسبت به تصمیمات و فعالیت‌های ضد دینی دربار واکنش به موقع نشان می‌داد.
کاشانی از مخالفان سرسخت اعلام موجودیت کشوری به نام اسرائیل و حامی مبارزات آزادی‌بخش مردم فلسطین بود.
وی که ابتدا از حامیان مصدق بود، با پی‌بردن به انحرافات فکری او، از او و دولتَش فاصله گرفت، هرچند در مواقع لزوم، تذکرات و نصایح خود را از وی دریغ نمی‌داشت.
با همه‌ی این‌ها به نظر می‌رسد آن هماهنگی و انسجامی که بایستی با زعیم و مرجع علی‌الاطلاق شیعه، حضرت آیت‌الله العظمیٰ بروجردی داشته باشد را نداشت؛ و شاید همین نکته بود انجام و فرجام قابل قبولی در پس آن‌همه تلاش‌ها و مجاهدت‌ها از خود به یادگار نگذاشت؛ البته آیت‌الله العظمیٰ بروجردی که به مثابه‌ی پدر معنوی امت بود، همواره جانب‌داری خود را از هر حرکتی که برای اعتلای دین بود، مبذول می‌فرمود و حتی در انعقاد مجالس ترحیم برای بزرگداشت رحلت کاشانی از بقیه‌ی علمایی که بودند، پیشتاز و پیش‌قدم بود، مع‌ذلک زعم و گمان نگارنده بر این است حفظ احترام و پاسداشت جایگاه رهبری و مرجعیت اعلای دینی می‌توانست پیروزی‌های بزرگتری نصیب کاشانی و دیگر مبارزان در کف میدان سیاست نماید.
آیت‌الله کاشانی ۲۳ اسفند ۱۳۴۰ ه‌ش، بر اثر ابتلا به برونشیت دار فانی را وداع گفته، پس از تشییعی باشکوه، در حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی در شهر ری به خاک سپرده شد.
والسلام علیکم ورحمةالله وبرکاته
علی‌رضا احمدی دهبالایی (ایلامی)
چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۲ ؛ ۲ رمضان ۱۴۴۵
@shabnamshabna