شماره ۲۶
شناخت امام زمان (عج)
🌹السلام علیک یا صاحب الزمان 🌹
آیا صحت دارد که حضرت مهدی(عج) در جزیره ای دور افتاده زندگی می کنند؟ گذشته از اینکه آقا همیشه در میان ما حضور دارند.
اصل این قضیه به دو حکایت باز می‌گردد که در بحارالانوار ج۵۳، ص۲۱۳، و ج۵۲، ص۱۵۹ چاپ اسلامیه آمده است.
الف. حکایت اول از کمال الدین، احمد بن محمد یحیی انباری است که در سال ۵۴۳ هجری (حدود ۹۰۰ سال قبل) نقل شده است. (این حکایت را ناشر بحارالانوار از محدث نوری در جنه المأوی نقل و به بحارالانوار اضافه می‌کند).
ب. حکایت دوم را علی بن فاضل مازندرانی در سال ۶۹۹ هجری قمری(۷۰۰ سال پیش) نقل کرده است.
نکات مشترک دو حکایت:
1- محل سکونت امام زمان(عج) و فرزندان آن حضرت در جزیره‌ای در میان دریاست.
2- امام زمان(عج) اکنون همسر و فرزند دارد.
3- جزیره‌ای که امام زمان(عج) در آن است، بسیار خوش آب و هوا و سرسبز بوده و در نقاط دیگر دنیا نظیر ندارد.
4- در آن جزیره می‌توان امام زمان(عج) را دید.
5- نظم اجتماعی، رفاه و کیفیت سلوک مردم در آن جزیره بسیار عالی است.
6- ناقلان هر دو داستان (انباری و فاضل مازندرانی) ناشناخته و مجهول هستند.
نظرات راجع به این دو حکایت:
1- گروه اندک بر این عقیده‌اند که داستان واقعی است.
2- برخی از کسانی که اصل داستان را پذیرفته‌اند آن را با مثلث برمودا نیز تطبیق داده‌اند. (ر.ک ناجی نجرا، جزیره خضرا و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، ترجمه علی اکبر مهدی پور؛ سید جعفر رفیعی، جزیره خضراء)
3- پژوهشکران سترگی چون جعفر کاشف الغطاء، آقا بزرگ تهرانی، علامه شوشتری، جعف مرتضی عاملی، محمد باقر بهبودی و… بر این عقیده‌اند که داستان جزیره خضراء واقعیت ندارد و بر دو حکایتی که اصل داستان را پایه گذاری کرده‌اند، اشکالات متعدد سندی ، تاریخی و متنی وارد است و آن دو نقل را کاملا از درجه اعتبار ساقط نموده‌اند.
اینک به اختصار به ذکر برخی از مشکلات که به هر یک از این دو حکایت وارد شده است، به صورت جداگانه می‌پردازیم:
الف. حکایت علی بن فاضل مازندرانی:
ـ اشکالات سندی:
1- مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار تصریح کرده که این حکایت را در کتاب‌های معتبر نیافته و به همین علت آن را به صورت مستقل در بابی جداگانه نقل می‌کند(بحارالانوار، چاپ اسلامیه، ج۵۲، ص۱۶۹)
2- هیچ یک از علما و بزرگان معاصر علی بن فاضل مازندرانی، هم چون علامه حلی و ابن داوود اسمی از او و داستانش به میان نیاورده‌اند. از این رو، این قضیه از چند حال خارج نیست: یا معاصران وی داستان او را دروغ و باطل تلقی کرده‌اند، یا اصلا چنین داستانی را نشنیده‌اند و یا اینکه این داستان در زمان‌های بعد از آنها ساخته شده است.
3- در میان منابع موجود، کهن‌ترین مأخذی که برای این داستان به چشم می‌خورد کتاب مجالس المؤمنین نوشته قاضی نورالله شوشتری است که در سال ۱۰۱۹ هجری قمری به شهادت رسیده است. این در حالی است که داستان جزیره خضراء مربوط به سال ۶۹۹ هجری است. (جعفر مرتضی عاملی، جزیره خضراء، افسانه یا واقعیت، ص۱۹۰). (یعنی این کتاب، حدود ۳۰۰ سال بعد نوشته شده است).
بر این حکایت از نظر سندی اشکالات دیگری نیز وارد است که علاقمندان می‌توانند به منابعی که در پایان معرفی می‌گردد مراجعه کنند. ما در اینجا به دلیل اختصار، به همین مقدار بسنده می‌کنیم.
ـ اشکالات متنی:
در داستان علی بن فاضل، به مطالبی اشاره شده که با مسلمات دینی سازگاری ندارد و روایات بسیاری بر خلاف آن مطالب آمده است از جمله در متن روایات آمده که فاضل مازندرانی از شخصی به نام سید شمس الدین می‌پرسد: چرا در میان برخی آیات قرآن کریم ارتباط منطقی وجود ندارد/ سید شمس الدین پاسخ می‌دهد: این قرآنی است که خلیفه اول(ابوبکر) جمع آوری کرده و بعضی آیات آن را حذف نموده است. او قرآن امام علی(ع) را نپذیرفت؛ به همین دلیل بعضی از آیات آن با هم سازگاری ندارد.
همانگونه که مشاهده می‌شود، اگر کسی این بخش از حکایت را قبول کند، به تحریف قرآن کریم معتقد شده است.
این مطلب به اجماع شیعه و سنی و به موجب تصریح آیه « إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ»: «البته ما قرآن را بر تو نازل کردیم و ما هم آن را پاسبانی خواهیم نمود»(حجر/ ۹) باطل و مردود است. از اینها گذشته اهتمام و توجه زیاد مسلمانان به نوشتن و حفظ قرآن و تعدد نسخه‌ها و شیوع آن در بین مسلمانان، از زمان پیامبر(ص) و زیر نظر مستقیم آن حضرت تا حدی بود که تبدیل و تحریف آن، از امور ناشدنی به شمار می‌آید.
به علاوه چگونه می‌توان پذیرفت که عموم شیعیان در رنج و سختی و تحت فشار ظلم و ستم باشند ولی حضرت (و فرزندان او، بر فرض اینکه فرزند داشته باشد) در جزیره‌ای خوش آب و هوا، در آسایش زندگی کنند. این برخلاف سیره اهل بیت است.
ب. حکایت انباری:
ـ اشکالات سندی:
👇👇👇👇👇