✔️عوامل اصلی که باعث می‌شوند عبارتند از: 1. انجام گناه: هر چه انسان بیشتر مرتکب گناه شود، قلب او قسی‌تر می‌گردد. با انجام هر گناه، انسان از خدا دورتر می‌شود و زمینه خود را بیشتر از دست می‌دهد. 2. بی‌توجهی به دستورهای الهی: کسی که در انجام عبادت کوتاهی می‌کند و بیشتر سرگرم کارهای دنیاست، قلب او قسی می‌شود. 3. ترک اوامر و عبادت خداوند: رسول خدا (ص) فرموده‌اند: "ترک عبادت، باعث قساوت قلب است." 4. ترک ذکر الهی: پیامبر اکرم (ص) همچنین فرموده‌اند: "ترک ذکرالهی، باعث مرگ نفس می‌شود." 5. آرزوهای طولانی مادی: آرزوهای طولانی سبب می‌شود که انسان از یاد خدا و آخرت غافل بماند. 6. پیروی از هوای نفس: کسانی که پیرو هوای نفس باشند، نمی‌توانند عمل و نیت خود را خالص کنند. این عوامل باعث می‌شوند که قلب انسان سخت شده و راه بر او بسته شود، به طوری که سخن حق در او اثر نمی‌کنند @shahid_nourozi