آیا شب به قبرستان رفتن اشکال دارد؟
در روایتی از امام باقر نقل است که: آب فرات از بهشت دنیوی نشات میگیرد و ایشان فرمودند برای خدا در مغرب بهشتی است که آب فرات از آن نشات میگیرد و ارواح مومنان هنگام غروب از قبرهایشان خارج و به آن منطقه وارد میشوند و از نعمت های آن استفاده مینمایند.این روایت به این معناست که ارواح مومنان در ابتدای شب از قبورشان خارج شده، در جای دیگری متنعم میشود. از طرف دیگر به نقل از روایات صاحب قبر از زیارت قبر خود توسط دیگران مطلع میشود و با آن زائر انس میگیرد، و دلش نمیخواهد از قبرش خارج شود و بنابراین از بهره مندی از نعمت های شبانه محروم میشود؛ بنابراین شاید به این دلیل گفته اند که شب به زیارت اهل قبور نروید تا آنان بتوانند از نعمات شبانه بهره مند گردند.
در حدیثی آمده است: «کَانَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ (ع) رُبَّمَا یَأْتِی الْقُبُورَ لَیْلاً»؛ (مجموعه ورّام، ج 1، ص 284). برخی به این آیه استناد کرده و میگویند از آنجایی که امام صادق (ع) شب ها نیز به قبرستان میرفته اند بنابراین مکروه بودن زیارت قبور در شب توجیه ندارد. در پاسخ به این شبهه باید گفت عدهای از فقها با توجه به روایاتی که ظهور در منع زیارت اهل قبور در شب دارد؛ به کراهت زیارت اهل قبور در شب فتوا دادهاند. در سفارشات پیامبر گرامی اسلام (ص) به ابوذر چنین آمده است: «ای اباذر! به زیارت مردگان برو که تو را به یاد مرگ و آخرت میاندازد و در روز زیارتشان کن و در شب به زیارت آنان نرو!»از طرفی روایاتی داریم که نشان دهنده این است که پیامبر(ص) و برخی از ائمه (ص) به هنگام شب به زیارت اهل قبور رفتهاند؛
مانند این که از پیامبر(ص) نقل شده است که شبهای جمعه به بقیع رفته و میفرمود: «السّلام علیکم یا اهل الدّیار» (سلام و درود بر شما اى اهل قبور)، و سه مرتبه میفرمود: «رَحِمَکُم اللَّه» (خدا شما را رحمت کند)بنابراین شب به قبرستان رفتن اشکال ندارد اگر با هدف توجه به عاقبت دیگران باشد اما اگر برای زیارت قبور اشخاص خاص باشد کراهت دارد. دلیل دیگر عواقب شب رفتن به قبرستان شاید این باشد که چون هر شب مؤمنان به ضیافت الهی میروند؛ نمیخواهند این ضیافت را از دست دهند و از طرفی وقتی شخصی شب هنگام، به زیارت اهل قبور میرود با او انس گرفته و گویا او را بر سر مزار پذیرایی میکند و بودنِ با آن زائرِ قبر؛ به معنای عدم تنعم از لذتهای ضیافت شبانه برای میت است؛ لذا گفته شده که شب هنگام به زیارت مردگان نروید تا آنان بتوانند از نعمتهای در شب استفاده کنند