💠 دکتر شهریار زرشناس:
...درباره فهم شیخ شهید از غربزدگی، من معتقدم ایشان، اولین غرب شناس تاریخ ماست. یعنی ما تا قبل از ایشان کسی را نداریم که اینگونه توانسته باشد عمق معانی و شعارها و واژه ها و تعابیری که جریان متجدد مآب در ایران مطرح میکرد و خُب، خیلی ها را تحت تأثیر قرار داده بود، عمق آن معانی رو، و آنچه آن معانی از چه جای دیگری و از یک عالَم تاریخی دیگری می آیند و تفاوت دارند با آن طرف که مثلاً رایج هست و من ندیدم کسی اینگونه قبل از شیخ شهید این درک را داشته باشد، یعنی این موضوع جالبی است، یعنی وقتی ایشان می آید بین مفهوم آزادی و حرّیت تفاوت قائل می شود و یا بحثی که راجع به مفهوم مدرن و مساوات می کند! اینها خیلی بحث های جالب و تئوریکی است که حالا ما باید برگردیم به آن زمان و دوران مشروطه، دورانی که شناخت ما از تفکر غرب مدرن بسیار اندک و بسیار نازل است و اساساً عناصر اولیه تکریم یک خودآگاهیِ تاریخی در ما وجود ندارد و ما اصلاً خودآگاهی تاریخی نداریم، اصلاً وضع خودمان و غرب مدرن را نمی شناسیم و از آن درکی نداریم، اصلاً اندیشهٔ تاریخی نداریم، در آن چنان وضعیتی، این فهم یک فهم خیلی خاصی است.
... بحث از مشروطه را ما می توانیم و باید در متن یک کانتکس بزرگتر یا یک زمینه بزرگتر ببینیم و آن مسألهٔ تجدد مآبی در ایران است (غربزدگی منفعلانه) ... و سرآغاز تجدد مآبی، زمان مشروطه است! آیا در آن زمان تعامل ما یک تعامل مقلد منفعلانه است؟ یا یک تعامل منتقدانه تحوّل خواهانه است؟ و من می گویم باید این دومی باشد و شیخ فضل الله نوری شهید، نماد این جریان دومی است. شیخ فضل الله نقد دارد می کند، رویکرد متحولانه دارد، رویکرد منتقدانه دارد و دقیقاً مسأله اش این است ...
کامل صوت👇👇