🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 جهاد و آزادی عقیده❗ ⭕پاسخ به چند سوال پیرامون آیه : لا اکراه فی الدین(3) ⏺ پرسش 80: جهاد اسلامی جهت دعوت مردم به دین چگونه با اجباری نبودن پذیرش دین (لا اکراه فی الدین ) قابل جمع می باشد ؟ مسيحيان مى‏گويند : اساساً تز اسلام در باب جهاد اين است كه بايد شمشير برداشت و سراغ مردم رفت و به آنها گفت يا بايد عقيده اسلام را بپذيريد و يا كشته شويد، مردم را بايد ميان كشته شدن و انتخاب دين اسلام مخيّر كرد، ديگر غير از اين چيزى نيست. دیدگاه شهید مطهری را در این زمینه تبیین کنید. 🔸پاسخ اجمالی : 1️⃣ در قرآن يك سلسله آيات داريم كه يك دستور كلى و به اصطلاح اصوليين دستور مطلق است در مورد جهاد؛ «مطلق است» يعنى مشروط به يك شرط نيست، فقط دستور جهاد است به طور كلى 🔹ولى يك سلسله آيات ديگر داريم كه صريحاً جنگيدن را مشروط كرده و گفته با اينها كه با شما مى‏جنگند بجنگيد: يا ايها الذين آمنوا قاتلوا الذين يقاتلونكم و لا تعتدوا : اى اهل ايمان با كسانى كه با شما مى‏جنگند بجنگيد و در جنگ هم از حد ، تجاوز نكنيد. 🔹بر اساس قاعده ‏اى که در محاورات قانونى و نیز در علم اصول وجود دارد : اگر يك مطلق داشته باشيم و يك مقيد، هميشه مطلق حمل به مقيد مى‏شود. يعنى اگر گوينده‏ اى يك جمله را يك جا مطلق گفت و يك جاى ديگر مقيد، اين مقيد توضيح دهنده مفهوم آن مطلق است. مى‏گويند جمله دوم مفسر جمله اول است. 2️⃣ - بر این اساس پاسخ مسیحیان و کسانی که اسلام را بعنوان دین شمشیر معرفی می کنند - همين آيه قرآن است یعنی اینکه می گوئید «جنگ بد است» کدام جنگ را می گوئید بد است؟ «جنگ بد است» يعنى تهاجم بد است.🔸 اين كه قومى بدون موجب به قوم ديگرى حمله كنند براى اينكه سرزمين آنها را اشغال كنند، ثروت آنها را ببرند و آنها را در قيد بندگى و اطاعت خودشان در بياورند، اين همان است كه اسمش تهاجم است و بد است. 🔸اما اگر قومى به قوم ديگر چنين حمله‏ اى كرد و اين قوم مى‏جنگد كه جلو حمله و تجاوز او را بگيرد (مبارزه با تجاوز هم بالاخره جنگ است؛ جنگ از يك طرف تجاوز است، از طرف ديگر جلوگيرى از تجاوز) آيا جلوگيرى از تجاوز هم بد است؟! جهاد از نظر اسلام دفاع است نه تجاوز 3️⃣ - نکته دیگر آنکه - دايره دفاع را نبايد محدود كرد به اينكه حق فرد يا حق يك ملت پايمال شده باشد يا اينكه آن حق حتماً بايد مادى باشد، مربوط به خون انسان يا مالش و يا سرزمينش باشد و اگر آن حق معنوى است حداكثر مربوط به استقلال باشد، بلكه‏ واقعاً اگر چيزى جزء مقدسات انسانى قرار گرفت _ نظیر آزادی و دفاع از مستضعفین - و در خطر واقع شد، دفاع از آن، هم عقلا مقدس است و هم قرآن آن را مقدس شمرده است . 4️⃣ - بر خلاف دیدگاه غربی ها که دین را امر شخصی و ذوقی تلقی می کنند باید گفت - مسئله دين ، مسئله صراط المستقيم است، مسئله مسير سعادت بشريت است هم در دنيا و هم در آخرت. حداقل به اندازه آزادى براى بشريت در دنيا ارزش دارد و هزارها بيش از آن براى زندگى بعد از اين دنيا ارزش دارد.5️⃣ درست است كه خود دين را نبايد به زور به مردم تحميل كرد چون‏ زورپذير نيست اما اگر در جايى دين - توحید و ایمان که از بزرگترین مقدسات و حقوق بشری است - از ناحيه يك متجاوز مورد خطر قرار گرفت آيا دفاع از او لازم است يا لازم نيست؟ 🔹اگر ما ديديم توحيد در يك جا مواجه با خطر شد، يك زورى آمده مى‏گويد هركس بگويد لا اله الّا اللَّه‏ گردنش را مى‏زنم، هركس بخواهد خداى يگانه را پرستش كند من مانع مى‏شوم (وقتى عملًا مانع شدند كم‏كم فراموش مى‏شود يعنى به اين شكل از جامعه رخت برمى‏بندد) 🔹آيا همان طور كه دفاع از آزادى يك دفاع مقدسى است دفاع از ايمان و توحيد نيز يك دفاع مقدسى است يا دفاع مقدس نيست؟ 🔹اين دفاع براى تحميل نيست بلكه براى مبارزه كردن با زورى است كه مى‏خواهد ايمان و توحيد را - که در حد حقوق و مصالح بشریت است - از ميان ببرد ...يعنى موانع انديشه آزاد و موانع انتخاب آزاد را بايد از ميان برد. اما همين قدر كه موانع از ميان رفت، ديگر خودش را نمى‏شود مجبور كرد؛ -چون انتخاب عقیده - اجبارپذير نيست. ▪️ مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى، ج‏30، ص: 534—566-با تلخیص کانال شجره طیبه @shajare_tayebe