پرسش 63:
آیا ماجرای مردی که برای سفر استخاره کرد و بد آمد؛ ولی رفت و سود کرد صحت دارد؟
در داستانی نسبتاً مشهور در بارۀ اهمیت نماز صبح آمده است:
🔹مردی تصمیم داشت به سفر تجاری برود لذا خدمت امام صادق (ع) رسید و درخواست استخاره کرد. استخاره اش بد آمد، اما آن را نادیده گرفت و به آن سفر رفت؛ و اتفاقاً هم به او خوش گذشت و هم سود فراوانی برد اما از آن استخارهای که بد آمده بود در تعجب بود.
پس از بازگشت از سفر خدمت امام (ع) رسید و عرض کرد: یابن رسول اللّه ! یادتان هست چندی قبل خدمت شما رسیدم، برایم استخاره کردید و بد آمد، استخاره ام برای سفر تجاری بود، به سفر رفتم، سود فراوانی بردم و به من خوش گذشت!
امام صادق علیه السلام فرمودند: «یادت هست در فلان منزلگاه خسته بودی، نماز مغرب و عشا را خواندی، شام خوردی و خوابیدی و زمانی بیدار شدی که آفتاب طلوع کرده و نماز صبح تو قضا شده بود؟».
عرض کرد: آری، ای فرزند رسول خدا ! حضرت فرمودند: «اگر خداوند، دنیا و آنچه را که در دنیاست به تو داده بود جبران آن خسارت (قضا شدن نماز صبح) نمی شد».
🔶 کتاب جهاد با نفس، آیت الله حسین مظاهرى، ج 3، ص 27
آیا این داستان مستند است؟
👈 پاسخ:
در اهمیت نماز های فریضه و به ویژه نماز صبح، شکی نیست؛ ولی این مطلب در هیچ یک از کتابهای حدیثی و تاریخی یافت نشد. آیت الله مظاهری در پاسخ به سؤالی در بارۀ سند این مطلب فرمودند: «این را سالها پیش در سفری به کویت، از یک واعظ شنیدم».
بنا بر این، باید این مطلب را «مرسَل» و بدون سند به شمار بیاوریم. اگر قرار باشد این گونه نقلها را _ که قرنها بعد از عصر ائمه و به ویژه در روزگار کنونی مطرح شده _ به عنوان «سند» به شما بیاوریم، تقریباً هیچ مطلب تاریخی و حدیثی را نمیتوان «بیسند» شمرد؛ چراکه به هر حال در جایی نوشته شده یا گفته شده است.
✍️ مرتضی بهرای خشنودی
کانال «گفتگو در تاریخ اهل بیت (ع)»
@pasokhvoice
@pasokhtext
@shenakhtehadis