مرور مختصری بر فلسفه نظام سیاسی اسلام ؛ مشروعیت حاکم اسلامی از خداست یا مردم؟
✍️ حجتالاسلام دکتر
#قربانی_مقدم
از نظر نظامهای حقوقی و مکاتب سیاسی مبتنی بر دموکراسی، مشروعیت منشئی جز مقبولیت مردم ندارد. به عبارت دیگر مشروعیت و مقبولیت از یکدیگر تفکیک نمیشود (البته در مقام نظر و تئوری، اما در عمل تقریباً غیر از آن اتفاق می افتد؛ پیروزی ترامپ بر هیلاری کلینتون با وجود رأی کمتر مثال واضحی برای تفاوت نظر و عمل در نظام سیاسی غرب است)
اما از نظر اندیشه سیاسی اسلام، اگرچه مقبولیت مردمی برای تشکیل حکومت شرط لازم است، اما منشأ مشروعیت، اذن و اراده الهی است.
امام زمان علیهالسلام در نامهای به احمد بن اسحاق چرایی لزوم انتصاب پیشوا از جانب خدا را به خوبی توضیح دادهاند.
مرحوم طبرسى در كتاب احتجاج نقل مى كند: احمد بن اسحاق از حضرت بقية اللّه (عجل اللّه فرجه الشريف) مسائلى پرسيد از جمله اینکه:
علت كه مردم نمى توانند خودشان براى خود امام انتخاب كنند و امام بايد از طرف خدا تعيين شود چيست؟
حضرت در پاسخ سوال کردند:
امام مصلح يا مفسد؟
عرض كرد: البته مصلح!
حضرت فرمود: با توجه به این كه كسى حز خدا از درون اشخاص و صلاح و فسادشان اطلاعى نداد، آيا اين احتمال در كار نيست كه مردم بر اثر بى اطلاعى مفسدى را به جاى مصلح انتخاب كنند؟
احمدبن اسحاق گفت: آرى.
حضرت فرمود: علتش همين است. اكنون براى تو شاهد و دليل مى آورم كه عقل تو آن را به خوبى بپذيرد؛
حضرت موسى با وفور عقل و كمال دانشى كه داشت و با اين كه بر او وحى مى شد (و با عالم غيب ارتباط داشت) هفتاد نفر از بزرگان قوم خود را براى ميقات پروردگارش انتخاب فرمود و آنها افرادى بودند كه موسى در ايمان و اخلاصشان شك و ترديد نداشت و با اين حال برخی از کسانی که او انتخاب کرده بود، منافق بودند و آنچه كه در قرآن آیه ۱۵۴ اعراف آمده، پيش آمد. (احتجاج طبرسی ج۲ ص۲۷۳)
🔹 يعنى اگر شخصى كه خداوند او را به نبوت برگزيده، افراد فاسدی را انتخاب کند و تصور کند که آنها شايستگى دارند و اصلح هستند، مىفهميم كه جز خدايى كه از درون سينهها و دلها آگاه است و ضمير اشخاص را مى داند، ديگرى نمى تواند امام مردم را انتخاب و تعيين نمايد و مصلح را از مفسد تشخيص دهد و خلاصه اینکه حاکم اسلامی باید توسط خدا یا اولیاء معصوم خدا انتخاب شود.
🆔
@Shobhe_ShenaSi
🌏
ghorbanimoghadam.ir