⭕️آشنایی با سواد رسانه‌ای به عنوان سلاح تأثیرگذار در جبهه جنگ نرم 🔹 یکی از مباحث جذاب در حوزه ارتباطات است که اولین بار در سال ۱۹۶۵ توسط مارشال مک لوهان در یکی از کتاب‌هایش با نام «درک رسانه: توسعه ابعاد وجودی انسان» عیناً به کار برده شد. مک لوهان معتقد بود زمانی که دهکده‌ جهانی فرا رسد، باید انسان‌ها به سواد جدیدی به نام سواد رسانه‌ای دست یابند. به عنوان یک اندیشه کلیدی در عصر حاضر و نیز در معنای دسترسی، تجزیه و تحلیل و همچنین تولید ارتباط در شکل‌های گوناگون رسانه‌ای، به مخاطبان این امکان را می‌دهد که به صورتی فعال به سراغ رسانه‌ها رفته، و سعی ‌کنند معنای پیامهایی که با آنها مواجه می‌شوند را تعبیر و تفسیر کنند. به بیان دیگر ظهور وسایل ارتباطی نوین در عصر جدید باعث شده است مخاطب امروز، بیش از گذشته تحت بمباران رسانه‌ای قرار گرفته و از همین‌رو حفظ استقلال، اجتناب از انفعال، بهره‌مندی از تفکری منتقدانه و به عبارت دیگر افزایش توانایی گزینش، انتخاب و چالش با این موج فراگیر رسانه‌ای برای وی، ارزش و اهمیت بیشتری پیدا کند. 🔹علاوه بر این، مباحث که عمری بیش سه دهه در جهان و حدود از یک دهه در ایران را سپری می‌کند، به شهروندان این توانایی را می‌دهد که به مشروع‌سازی گزینه های سالم‌تر در رسانه‌ها کمک نمایند؛ چرا که یک شهروند فعال و باسواد می‌تواند در جهت ایجاد تغییرات اجتماعی مثبت فعال بوده، عکس‌العمل خود را در برابر رسانه‌ها اعلام کرده و تنها بیننده صرف نباشد. بر این اساس به مخاطبان گوشزد می‌کند از اندیشه‌های سطحی فاصله گرفته و به سمت اندیشه‌های عمقی حرکت کنند، با تفکری منتقدانه به انتخاب های رسانه‌ای اقدام کرده و در یک کلام، به راحتی افسار اندیشه‌شان را به دست رسانه‌ها نسپارند؛ 🔹بنابراین میتوان گفت سبب می‌شود جهت‌یابی فرد با دوراندیشی و درایت و نیز درک موقعیت‌ها همراه شود. البته این در حالی است که متأسفانه خواست اغلب افراد، برخورد یک سویه، انفعالی و غیرهدفمند با رسانه‌هاست. اما گرچه علت عمده برجسته شدن سواد رسانه‌ای در برخی کشورها، در ابتدا، مصون شدن مخاطبان در مقابل تبلیغات تجاری و گاه خشونت و نیز برخی مضامین مضر دیگر بود؛ ولی به تدریج و در راستای حمایت از مخاطبان، جایگاه خود را در محافل علمی نیز پیدا کرد و حتی در برخی از کشورها به عنوان یک ماده درسی در مدارس نیز به رسمیت شناخته شد. 🔹اما در جامعه‌ ما با شکاف بسیار بزرگی مواجه بوده و نه تنها عامه مردم، که بسیاری از نخبگان و دانشگاهیان کشور نیز همچنان با سواد رسانه‌ای بیگانه‌اند؛ این در حالی است که گسترش هر روزه هجمه‌ های رسانه‌ای غرب علیه ایران، دنبال شدن پروژه‌های اسلام‌هراسی، شیعه‌هراسی و ایران‌هراسی، گسترش فراوان شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان و همچنین راه‌اندازی هر روزه سایت‌های اینترنتی، وبلاگ‌ها و‌ شبکه‌های اجتماعی مختلف و در یک کلام، توسعه روزافزون استفاده دشمن از فناوری های نوین، در راستای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران از یک سو و نیز نقش مهم آگاه‌سازی عامه مردم به عنوان مخاطبان و هدف اصلی این جنگ رسانه‌ای، برای مواجهه‌ی فعال و آگاهانه با این رسانه‌ها، در راستای خنثی نمودن نقشه‌های دشمنان از سوی دیگر، لزوم و اهمیت پرداختن به موضوع سواد رسانه‌ای را به عنوان یکی از مباحث کلیدی در این آگاه‌سازی و یکی از راهکارهای مهم در مقابله با جنگ نرم دشمن در عصر حاضر ضروری می‌سازد؛ 🔹اما متأسفانه این مقوله همچنان در کشور مغفول مانده و به نگارش چند مقاله، انجام چند مصاحبه، ترجمه تعداد محدودی کتاب و انجام تحقیقاتی اندک، محدود شده و حتی در سطح دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی رسانه‌ای کشور نیز مورد توجه جدی قرار نگرفته است. در هر حال در شرایط فعلی جامعه ما و همچنین دنیا و نیز نقش مهم رسانه‌ها در شکل‌دهی افکار مخاطب امروز، امید می‌رود با شناخت بیش از پیش ضرورت پرداختن به موضوع ، آموزش این موضوع به عامه مردم که مخاطبان اصلی رسانه‌ها هستند، به صورت جدی‌تری از سوی دستگاه‌های ذیربط مورد توجه قرار گیرد. نویسنده؛ لیلا خانزاده، کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی منبع: وبسایت سراج اندیشه ✳️جنگ نرم ودشمن شناسی 📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی 🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی @varjovi @shohadayevarjovi