🔴⚡️بخش دوم، اما واقعیت چیست و کدام‌یک از گزارههای فوق تصویر درستی از وضعیت موجود بانوان بدحجاب را ترسیم می‌کند؟
🔺مرکز مطالعات فرهنگی تیام وابسته به پژوهشکده باقرالعلوم (ع)، برای فهم بهتر این موضوع سراغ بانوانی در شهر تهران رفته که از منظر عرف، حجاب کامل ندارند و نمونه خود را از بین خانمهایی با آرایش غلیظ تا آرایش ملایم، پوشش با مانتوهای کوتاه و جلو باز، هودی، پافر، کاپشن، پالتو، شال و روسری و مانند آن‌که بخشهایی از بدن و موی آنان پیدا بوده، انتخاب کرده است. در این پیمایش با نمونه ۱۰۳۳ نفری از بانوان بالای ۱۸ سال به‌صورت حضوری در مناطق ۲۲ گانه شهر به‌صورت تصادفی - خوشهای در بازه زمانی ۱۵ تا ۲۰ بهمن سال ۱۴۰۱ مصاحبه صورت گرفته و اعتبار محتوایی و صوری پرسشنامه با دریافت نظر کارشناسان و پایایی آن با آلفای کرونباخ ۷/۰ مورد تأیید قرار گرفته است.
🔺چگونه نمونه‌گیری کردیم؟
نمونه‌گیری در پیمایش از اهمیت بالایی برخوردار است. بهترین روش نمونه‌گیری به‌منظور تعمیمپذیر نتایج، انتخاب تصادفی و مصاحبه حضوری با افراد است. در مورد پیمایش حاضر، چون جامعه آماری آن تهران است، باید اقتضای کلانشهر بودن در انتخاب نمونه رعایت می‌شد. لذا نمونه به‌صورت خوشهای، در مناطق ۲۲ گانه تهران که همه شهر را پوشش دهد و در میدان‌های اصلی شهر به‌صورت کاملاً تصادفی انتخاب شد. تعداد افراد نمونه مطابق فرمول کوکران حدود ۳۸۵ نفر است؛ اما برای اطمینان بیشتر نمونه را به ۱۰۳۳ نفر رساندیم. تصادفی بودن هم به این صورت بود که قاعده‌ای قرار دادیم و گفتیم با دهمین خانم بدحجابی که از این مسیر عبور می‌کند مصاحبه می‌کنیم. ممکن است فردی بگوید تمایلی به مصاحبه ندارم، برای اینکه تصادفی بودن اتفاق بیافتد صبر می‌کردیم تا نفر دهم بعدی بیاید. این روند باید ادامه یابد تا تعداد نمونه در آن منطقه به تعدادی که قرار است برسد. مثلاً اگر تعداد ۱۵ نمونه برای میدان ونک داشتیم باید این فرآیند انجام می‌شد تا کاملاً تصادفی نمونه کامل شود. در انتخاب نمونه هم دو طیف از بانوان را خارج کرده و سراغ آنها نرفتیم؛ یکی کسانی که حجاب کامل داشتند و طیف دوم کسانی که کشف حجاب کرده بودند. پرسشگران سراغ کسانی رفتند که در عرف به آنها بدحجاب گفته می‌شود.
🔺شاخصههای پرسشنامه چیست؟
دین‌داری یک مفهوم بسیار گسترده است و سنجش آن در یک پرسشنامه امکانپذیر نیست. این تحقیق مدعی نیست که تمامی ابعاد دین‌داری را سنجیده است. در این نظرسنجی شاخصههای مناسکی دین‌داری مانند نماز خواندن، ذکر خدا در طول روز، شرکت در مناسک مذهبی جمعی و مانند آن‌که بخشی از دین‌داری را نمایش می‌دهد، موردسنجش قرار گرفته است و وارد مباحث عمیق‌تر نشده است. همچنین مؤلفههایی مخصوص دین‌داری خانم‌ها مانند حفظ حریم زنانگی افراد که درواقع نوعی تقوای زنانگی است مورد سؤال قرار گرفته است. همچنین به دلیل اهمیت خانواده، پایبندی به حریم خانواده نیز به‌عنوان یک شاخص مستقل دیده شده است. یک بخش هم در مورد اغتشاش و اعتراض بود و می‌خواستیم بدانیم خانم‌های بدحجاب چقدر با فضای اغتشاش همراه هستند، لذا آن را هم مورد سؤال قرار دادیم.
🔺چه کردیم تا نمونه‌ها خودشان را کمتر سانسور کنند؟
در پیمایش‌ها حدی از خودسانسوری وجود دارد و اینگونه نیست که با اطمینان کامل بگویید فردی که در معرض شما قرار می‌گیرد و قرار است با آن مصاحبه کنید ملاحظاتی نداشته است. این حد از خودسانسوری در همه پیمایش‌ها مخصوصاً در کشور ما وجود دارد. با این‌حال افراد مصاحبه‌کننده میتوانند در کاهش خودسانسوری مؤثر باشند. لذا مصاحبه‌کنندگان پوشش چادر نداشتند و از نظر ظاهری، همسانی ظاهری با نمونه آماری داشتند تا به‌واسطه ارتباطی که برقرار می‌شد این خودسانسوری به حداقل برسد.
منبع/مرکز تعالی مدیران انقلاب اسلامی
📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی
🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی
@varjovi
@shohadayevarjovi