✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️امام علی (ع) درباره طولانی بودن سفر آخرت و لزوم تهیه «زاد و توشه» چه فرموده است؟ (بخش اول) 🔹 #امام_علی (ع) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه که خطاب به #امام_حسن (ع) نوشته شده، به «طولانى بودن سفر آخرت و نياز شديد به تهيه زاد و توشه» براى اين سفر از طاعات و كارهاى خير به ويژه انفاق در راه خدا اشاره كرده است. نخست مى فرمايد: «وَ اعْلَمْ أَنَّ أَمَامَكَ طَرِيقاً ذَا مَشَقَّةٍ بَعِيدَةٍ وَ أَهْوَالٍ شَدِيدَةٍ؛ [فرزندم!] بدان راهى بس طولانى و پر مشقت در پيش دارى». پيمودن راه هاى دنيا، هرچند طولانى و مشقت بار باشد، در برابر راه آخرت سهل و آسان است. #راه_آخرت بسيار پر پيچ و خم و از گردنه هاى صعب العبور فضايل اخلاقى و مبارزه با هواهاى نفسانى مى گذرد و گاه پيمودن يكى از آنها سالها وقت مى طلبد. حضرت بعد از اين هشدار، لزوم تهيه زاد و توشه براى اين سفر را گوشزد مى كند؛ 🔹لذا مى فرمايد: «وَ أَنَّهُ لَا غِنَى بِكَ فِيهِ عَنْ حُسْنِ الْإِرْتِيَادِ، وَ قَدْرِ بَلَاغِكَ مِنَ الزَّادِ، مَعَ خِفَّةِ الظَّهْرِ؛ در اين راه [پر خوف و خطر] از كوشش و تلاش صحيح و فراوان و توشه كافى كه تو را به مقصد برساند بى نياز نيستى، به علاوه بايد در اين راه سبكبار باشى [تا بتوانى به مقصد برسى]». اساس اين زاد و توشه همان است كه در «قرآن مجيد» آمده است، آنجا كه مى فرمايد: «وَ تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزّادِ التَّقْوَى؛ [۱] و زاد و توشه تهيه كنيد، و بهترين زاد و توشه #تقوی و پرهيزكارى است». تعبير به «حُسْنِ الْإِرْتِيَادِ» با توجّه به اينكه ارتياد به معناى طلب كردن است، مفهومش حسن طلب يا به عبارت ديگر تدبير و مديريت صحيح در طريقه تهيه زاد و توشه براى سفر آخرت است. تعبير به «خِفَّةِ الظَّهْرِ»؛ (سبك بودن پشت) اشاره به چيزى است كه در «قرآن مجيد» آمده مى فرمايد: «وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقالَهُمْ وَ أَثْقالاً مَّعَ أَثْقالِهِم؛ [۲] آنها بار سنگين [گناهان] خويش را بر دوش مى كشند و [همچنين] بارهاى سنگين ديگرى را اضافه بر بارهاى سنگين خود». اميرالمؤمنين (ع) به فرزندش ميفرمايد كه هرگز مانند آنان نباشد و تا میتواند پشت خود را از اين بار سبك گرداند. 🔹در خطبه ۲۱ «نهج البلاغه» نیز، اين عبارتِ بسيار كوتاه و پر معنا آمده است: «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا»؛ (سبكبار باشيد تا به قافله برسيد). در زمانهاى گذشته كه قافله ها به راه مى افتادند و به گردنه هاى صعب العبور میرسيدند، گران‌باران وا مى ماندند و چون قافله نمیتوانست به جهت رسيدن آنها توقف كند، به مسير خود ادامه مى داد و آنها تنها در بيابان مى ماندند و طعمه خوبى براى دزدان و گرگان بيابان بودند. حضرت پس از اين مقدمه كوتاه و پر معنا مسائل مالى و انفاقِ فى سبيل الله را - كه از مهمترين زاد و توشه هاى قيامت است - عنوان مى كند و مى فرمايد: «فَلَا تَحْمِلَنَّ عَلَى ظَهْرِكَ فَوْقَ طَاقَتِكَ، فَيَكُونَ ثِقْلُ ذَلِكَ وَبَالًا عَلَيْكَ؛ بنابراين بيش از حدِ توانت مسئوليت اموال دنيا را بر دوش مگير؛ زيرا سنگينى آن مايه مشقّت و وبال تو خواهد بود)». 🔹اشاره به اينكه آنقدر ذخيره كن كه براى نياز تو كافى باشد و بتوانى فرداى قيامت پاسخگوى آن باشى وگرنه همچون بار سنگينى بر دوش تو خواهد بود؛ بارى كه از آن استفاده نمى كنى و فقط رنج آن را مى كشى. سپس امام (ع) با تعبير جالبى دعوت به انفاق فى سبيل الله مى كند و مى فرمايد: «وَ إِذَا وَجَدْتَ مِنْ أَهْلِ الْفَاقَةِ مَنْ يَحْمِلُ لَكَ زَادَكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، فَيُوَافِيكَ بِهِ غَداً حَيْثُ تَحْتَاجُ إِلَيْهِ فَاغْتَنِمْهُ وَ حَمِّلْهُ إِيَّاهُ، وَ أَكْثِرْ مِنْ تَزْوِيدِهِ وَ أَنْتَ قَادِرٌ عَلَيْهِ؛ هرگاه در زمانى كه قدرت دارى، نيازمندى را يافتى كه میتواند زاد و توشه تو را براى روز رستاخيز به دوش گيرد و فردا كه به آن نيازمند میشوى به تو بازپس گرداند، آن را غنيمت بشمار و [هر چه زودتر] و بيشتر اين زاد و توشه را بر دوش او بگذار». آنگاه مى افزايد: «فَلَعَلَّكَ تَطْلُبُهُ فَلَا تَجِدُهُ؛ زيرا ممكن است روزى در جستجوى چنين شخصى برآيى و پيدايش نكنى». [۳] #ادامه_دارد... پی نوشت‌ها؛ [۱]سوره بقره آيه۱۹۷ [۲]سوره عنكبوت آيه۱۳ [۳]در مورد اينكه ضمير «تَطْلَبُه» و جمله «فلا تَجِدْهُ» به چه چيز برمیگردد، ميان شارحان نهج البلاغه اختلاف نظر است. احتمال اوّل اين است كه به شخص فقيرِ نيازمند بازگردد كه انفاق‌ها را گويا بر دوش حمل مى كند و در قيامت تحويل صاحبش مى دهد. احتمال ديگر اينكه به خودِ مال برگردد؛ يعنى ممكن است زمانى فرا رسد كه بخواهى مالى در راه خدا انفاق كنى و نداشته باشى؛ ولى تفسير اوّل همان گونه كه در متن آمد ترجيح دارد و جمله «وَ اغْتَنِم» شاهد خوبى براى آن است. منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) #آخرت #توشه #تقوا منبع/تبیین @shohadayevarjovi