✍️سلسله یادداشتهای استاد حبیب الله بابایی ◀️«آگاهی و خشونت» در تمدن جدید زیرساخت‌‌های تمدنی در قرن بیست‌ویکم به «تمدن غربی-جهانی-مجازی» سوق یافته است. تویین‌بی به عنوان پدر مطالعات تمدنی بدین نکته اشاره کرده است که تمدن‌ها به چالش‌های طبیعی و اجتماعی پاسخ می‌دهد، ولی او بخاطر آنکه تحقیقی دربارهٔ تمدن‌های قرن ۲۱ نداشته، اشاره‌ای هم به زیرساخت‌های اقتصادی (infrastructure) نداشته است. در قرن بیست‌ویکم، تمدن غرب تبدیل به تمدن تکنولوژیک شد که محروم از فرهنگی با روح ساری و جاری است. امروزه کارکردهای تمدن غربی-جهانی-مجازی در بسیاری از زیرساخت‌های خاص تمدنی، که پاسخ‌هایی از جامعه خود می‌طلبد، مشهود است. این زیرساخت‌های تمدنی شیوه‌های عملیاتی را در تمامی فرهنگ‌ها مانند فرهنگ ژاپنی، چینی، هندی، بودایی، اسلامی و همین‌طور آفریقایی به چالش می‌کشند. بموجب رشد سریع این تکنولوژی‌ها مثل شبکه‌های مجازی (فیس‌بوک، توییتر، اینستگرام و غیره)، هوش مصنوعی، و پیشرفت‌های ژنتیک، ممکن است تمدن معاصر را به طور چشمگیری به تمدن انسان-ماشین (با مردمانی جدید و با مغزهای سیم‌کشی شده) سوق بدهد. چرا؟ ✓ تکینگی (singularity) نزدیک است. این بدان معناست که انسان خردمند (Homo sapiens) جای خود را به تفکر ماشینی و گونه‌های تصمیم‌گیری جدید داده که رشد تمدن انسان-ماشین را ۲۵درصد سریع‌تر از اکنون می‌کند. این دومین بیگ‌بنگ در تاریخ انسان خواهد بود. ✓ ربات‌های کشنده که طراحی شده‌اند برای اقتصاد بدون نیروی کار، برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌های برآمده از شبکه‌های اجتماعی و نتیجه‌گیری‌هایی که زندگی ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، و نهایتا برای تحقق نظم اجتماعی پلیسی. ✓ بیش از نیمی از جمعیت دنیا در ۲۰۱۸ آنلاین و وصل به اینترنت هستند. آنها می‌توانند رئیس جمهور و نمایندگان مجلس را در همه سطوح اجتماعی به صورت الکترونیکی انتخاب کنند. بدین‌سان دموکراسی نمایندگی جای خود را به دموکراسی مستقیم خواهد داد، چیزی که به هرج‌ومرج اجتماعی منجر خواهد شد. همان‌طور که اینترنت مردم و سازمان‌ها را آگاه‌تر می‌کند، همین‌طور آنها را از رهگذر نفرت‌پراکنی، جرائم سایبری، و سانسور و شیوع اخبار فیک، خشن‌تر می‌کند. برای مثال فیس‌بوک در میانمار برای زیاده‌روی در نفرت اقلیت روهینگیا دستکاری می‌شود، و همین در فیلیپین منجر به انتخاب رودریگو دوترته می‌شود. پیش از آنکه ما برای تنظیم ارتباطات الکترونیکی در جامعه جهانی آماده بشویم، این وضعیت قبل از آنکه بهتر شود، بدتر خواهد شد. بموجب کُندی ما در تنظیم تکنولوژی، شاید برای بهتر شدن وضعیت خیلی دیر شده باشد. امروزه تمدن ما، آنگونه که برآمده از حل‌مسئله‌های تکنولوژی محور است، بیشتر تحت‌ تاثیر زیرساخت‌های اقتصادی قرار دارد نه فرهنگ. این تأثیرگذاری پرتکرار، پیچیده، و بسیار فشرده است به گونه‌ای که ذهن‌های کُند و واکنش‌های آهسته عاجز از غلبهٔ بر آن است. (بخشی از نوشتهٔ Andrew Targowski در مجله مطالعات تطبیقی تمدن‌ها)