♦️چرا از پیشرف عقب ماندیم؟
بخش دوم
قرارداد کنسرسیوم نفتی، که پس از کودتای ۲۸ مرداد منعقد شد، از بسترهای اساسی که ثروت ملی ایران در اختیار بیگانگان به ویژه آمریکاییها، قرار میدهد و با تاراج این ثروت اقتصاد ایران را از پیشرفت محروم میکند.
در این رویداد در پی کودتای انگلیسی آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در اواخر بهمن ۱۳۳۲ نمایندگان کمپانیهای بزرگ نفت آمریکا، شرکت نفت انگلیس و شرکتهای فرانسوی و هلندی، بدون حضور نماینده ایران در لندن گردهم آمدند و درباره تقسیم نفتی ایران به توافق رسیدند.
سرانجام در مرداد ۱۳۳۳ قرارداد کنسرسیوم به امضای دکتر علی امینی، وزیر دارایی و هوارد پیچ، معاون ریاست هیئت مدیره شرکت استاندارد نیوجرسی و نماینده کنسرسیوم رسید. مدت قرارداد حداکثر ۴۰ سال تعیین شد!
یعنی یک دوره اصلی ۲۵ ساله و سه دوره تمدیدی ۵ ساله، هنگام طرح کنسرسیوم، محمد رضا پهلوی از مجلس خواست، بدون اتلاف یک دقیقه، آن را تصویب کند.
به نوشته مسعود بهنود: شاه در طول رسیدگی به لایحه با دل نگرانی جلسات مجلس را دنبال میکرد. تک تک نمایندگان را به دفترش میخواند و با استدلال اینکه اگر یک واو از قرارداد عوض شود آمریکاییها از قبول آن خودداری میکنند، از آنها میخواست که پیشنهادات خود را پس بگیرند.
محمدرضا پهلوی امضای کنسرسیوم را یکی از اقدامهای موفقیت آمیز خود دانست و گفت: سرانجام، پس از مذاکرات طولانی توانستیم با کنسرسیوم مرکب از هفت کمپانی نفت که بزرگترین شرکتهای جهانی بودند، به توافق برسیم.
در آن موقع ژنرال آیزنهاور طی نامهای از کوششهای من در حل مسئله ای که دولت مصدق ایجاد کرده بود قدردانی کرد. به نوشته یرگین، با تصویب کنسرسیوم ایلات متحده بازیگر عمده در صحنه نفت و سیاست متغیر در خاورمیانه شده بود. با وجود این کنسرسیوم نفت نه تنها بستری بر غارت نفت ایران بود، نقش بیهمتایی در عقب نگهداشتن ایران از پیشرفت داشت. افزون بر سلطه کنسرسیوم بر ثروت نفت ایران، با دستور آمریکا! محمد رضا شاه پذیرفت که مبلغ ۲۱ میلیون لیره، برای خسارت کلی، برای استهلاک دیون تاسیسات متعلق به شرکت سابق انگلیس، غرامت پرداخت کند. این مبلغ میبایست تا سال ۱۹۷۰ م/ ۱۳۴۹ ش پایان می یافت.
در آن تاریخ، مجموع مبلغی که شرکت ها و دولت های مختلف ،به ویژه دولت ایران، به بریتش پترلیوم، برای جبران خسارت پرداخت کردند، بالغ بر ۶۰۰ میلیون دلار می شد.!
ادامه دارد ...
🇮🇷 کانال خبری آزادگان سرافراز
https://eitaa.com/taakrit11pw90