🌀 مبلّغ باید فقیه به معنای عام کلمه باشد ؛ کار تبلیغی و منبر باید حامل این اثر باشد که مردم بگویند: «این مبلغ چقدر عمیق به دین نگاه می‌کرد» 🔻یکی از آیات کلیدی در باب تبلیغ، این آیۀ قرآن که البته آیۀ مشهوری است، اشاره به یکی از اصول تبلیغ دارد که همواره مورد توجه همۀ علماء بوده است. هدف این آیه یکی از مصادیق کلیدی تبلیغ یعنی انذار، ذکر شده است. 🔻خداوند متعال می‌فرماید «فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ» این آیه هم ما را به تفقّه هم به انذار بعد از تفقّه دعوت می‌کند. 🔻یکی از اصول تبلیغ عبارت است از اینکه مبلّغ باید فقیه به‌معنای عامّ کلمه باشد و البته فقیه به‌معنای اصطلاحی و خاصّ کلمه هم یکی از لوازم آن است و از سوی دیگر هرکسی فقیه به‌معنای خاصّ کلمه شد معلوم نیست لزوماً فقیه به‌معنای عامّ کلمه هم باشد. 🔻به هر حال اینجا آن سؤال از بین می‌رود که بعضی از طلاب می‌پرسند: «مبلّغ بشوم یا مجتهد؟» چون مبلّغ حقیقی کسی است که فقیه به معنای عام کلمه است و البته اجتهاد به معنای خاص فقهی هم یکی از لوازم آن است. 🔻بهترین تعریف از کلمۀ فقه، فهم عمیق دین هست. چرا اساساً باید دین چیزی باشد که با فهم عمیق بتوان آن را فهمید؟ چون دین دربارۀ موجودی به‌نام انسان است که سطحی نیست و در لایه‌های مختلف روحی خودش استعدادهای پنهان دارد و نیز در پیچیدگیهای روح خودش مکرها دارد. 🔻علاقه‌های انسان بر فهم او اثر می‌گذارد. علاقه‌های بد باعث می‌شود حق را انکار ، تکذیب و توجیه کند یا خودش را موجه جلوه دهد. لذا خداوند متعال می‌فرماید«بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ»؛ این یعنی در مقام حق و واقع بصیر هست؛ «وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ»؛ اما توجیه‌گر است. 🔻نه تنها انسان در بُعد فردی، بلکه در بُعد اجتماعی نیز پیچیده است، طبیعتا دینی که می‌خواهد برای این انسان باشد از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است که به صورت سطحی نمی‌توان آن را فهمید. بنابراین نیاز به «تفقه در دین» دارد. 🔻 اگر دین نیاز به فهم عمیق دارد، کسانی که دعوت به سطحی‌نگری می‌کنند دشمنان درجه‌یک دین هستند. الان مردم هر عمامه به سری را دیدند باید بگویند: «او آدم عمیقی است و اینان دشمن سطحی‌نگری و سطحی‌نگری دشمن آنها است و آنها به عمیق‌بودن دین دعوت می‌کنند. 🔻 کار تبلیغی و منبر باید حامل این اثر باشد که مردم بگویند:«این مبلغ چقدر عمیق به دین نگاه می‌کرد. چقدر عمیق این موضوع یا مسئله را مطرح یا راه حل عمیقی را ارائه کرد. اما اگر در مورد او برداشت‌های دیگری کنند مثلاً بگویند:«فقط جالب حرف می‌زند» این صحیح نیست حتی برای جامعه خطرناک است. 🔻 این که مبلغ بگوید: «من با زبان گرم خودم و لطیفه‌گویی و جالب حرف‌زدن، مخاطب را سرگرم و علاقه‌مند به یک حرف سطحی در دین می‌کنم.» یکی از نتایج این طور تبلیغ کردن، آن است که مخاطب فکر می‌کند: «دین سطحی است!» اگر چنین برداشتی از دین در جامعه ایجاد شود، افراد عمیق از کنار شما مبلغان بی‌تفاوت عبور می‌کنند. 🔻فهم عمیق دین یعنی فهم روابط پیچیده و درک روابط مفاهیم و پدیده‌ها با یکدیگر، فهم رابطۀ بین احکام شرع، فهم رابطۀ بین احکام شرع و نتایج خارجی آن در فرد و جامعه. مثلاً رابطۀ نمازخواندن با بخل نورزیدن چیست؟ فرمود:«إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً إِلاَّ الْمُصَلِّينَ» فهم این رابطه پیچیده است. 🔻انذاری که بعد از فهم عمیق از دین طبق آیۀ قرآن قرار است اتفاق بیفتد، با بیان آثار سوء دنیوی احکام علاوه بر آثار سوء اخروی اتفاق می‌افتد و نباید اکتفا به آثار اخروی کرد. 🚩 جلسه 18 دانش تبلیغ دین در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) قم - سه‌شنبه ۱۴۰۱.۰۷.۲۶ #دانش_تبلیغ_دین #پناهیان ✅ علیرضا پناهیان _ حوزه و تبلیغ @Hawzah_Panahian