✍️آیه آیه سیاست(24)/ چرا مسئولیت های اجرایی را باید به جوانان سپرد؟ 🔸«قالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَيْكُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ؛ و پيامبرشان به آنها گفت: "خدا او را بر شما برگزيده، و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشيده است. خداوند ملكش را به هر كس بخواهد مىبخشد؛ و احسان خداوند وسيع است و (از لياقت افراد براى منصبها) آگاه است."» (بقره: 247) 🔰قوم بنی اسرائیل بعد از وفات حضرت موسی(ع) که دچار از هم پاشیدگی و ضعف شده بودند از پیامبرشان درخواست نمودند تا برای آنان زمامداری انتخاب نماید که در امور اجرایی و نظامی، سخن او فصل الخطاب باشد. پیامبرشان نیز به دستور خداوند، «طالوت» را برای این کار برگزید. (تفسیر نمونه؛ ج2، ص230) طبق این آیه شریفه، پیامبر بنی اسرائیل، دلیل انتخاب طالوت را، علاوه بر الهی بودن این انتخاب، برخورداری طالوت از دو ویژگی مهمّ می داند: «بسط در علم» و «بسط در جسم»: 🔸«قالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَيْكُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ؛ پیامبرشان به آنان گفت: «خدا او را بر شما برگزيده، و او را در علم و (قدرت) جسم، وسعت بخشيده است.»»(بقره: 247) بدیهی است که منظور از «بسط در جسم»، تنها تنومندی و بزرگی ابعاد جسمانی نیست؛ زیرا چه بسیار افراد تنومندی که حوصله جهاد و کار مجاهدانه را ندارند. بلکه منظور، وجود نشاط جوانی و حوصله انجام کار است. طبیعی است که هرچه افراد از سن بالاتری برخوردار باشند، توانایی و نشاط لازم برای انجام کارهای اجرایی سخت را نخواهند داشت و بالعکس، مسئولی که از نشاط جوانی بیشتری برخوردار باشد، قطعاً با سرعت و جدیت بیشتری کارها را به پیش خواهد برد. 🔰همچنین جوان بودن کارگزاران اجرایی، مزیت های دیگری را نیز برای آنان به همراه خواهد آورد؛ مزیت هایی همچون «شجاعت»، «تلاش»، «خلاقیّت» و «ابتکار». خداوند متعال در آیات مربوط به اصحاب کهف نیز به وجود عنصر «شجاعت» و «اقدام شجاعانه» در جوانان اشاره می فرماید: 🔸«إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً * وَ رَبَطْنا عَلى قُلُوبِهِمْ إِذْ قامُوا فَقالُوا رَبُّنا رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَا مِنْ دُونِهِ إِلهاً لَقَدْ قُلْنا إِذاً شَطَطاً؛ آنها جوانانى بودند كه به پروردگارشان ايمان آوردند، و ما بر هدايتشان افزوديم. * ما دلهاى آنها را محكم ساختيم در آن هنگام كه قيام كردند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمانها و زمين است، هرگز غير او معبودى را نمىپرستيم كه اگر چنين گوئيم سخنى به گزاف گفتهايم.» (کهف: 14-13) تعبیر «فتیة» در این آیات شریفه نشان می دهد اصحاب کهف همگی جوان بودند؛ و عبارت «آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً» نشان می دهد مؤمن بودند و از ایمان سرشاری برخوردار بودند. همچنین تعبیر «إِذْ قامُوا» در این آیه شریفه نشان می دهد آنان جوانانی انقلابی، شجاع، اهل اقدام و قیام بودند و در برابر دستگاه حاکمه ظالم زمان خودشان ایستادند. 🔰ذهن جوان بگونه ای است که در امور اجرایی و برنامه ریزی های علمی نیز از «خلاقیّت» و «ابتکار» بیشتری برخوردار است. و این دقیقاً در نقطه مقابل روحیه سالخوردگان است که با گذشت سن، محافظه کارتر می شوند. خداوند متعال در آیه ای از قرآن کریم درباره توانایی های علمی سالخوردگان می فرماید: 🔸«وَ اللَّهُ خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ قَدِيرٌ؛ و خداوند شما را آفريد، سپس شما را مي ميراند؛ بعضى از شما به سنين بالاى عمر مىرسند، بطورى كه بعد از علم و آگاهى چيزى نخواهند دانست. خداوند عالم و قادر است.» (نحل: 70) آیت الله مصباح یزدی در تفسیری روان شناختی از این آیه شریفه می فرمایند: «این آیه شریفه می تواند اشاره ای باشد به اینکه پذیرفتن رأی جدید یا سلیقه تازه برای سالخوردگان بسیار دشوار می شود و نیز استعداد تمرکز حواس، یعنی دقت، و همچنین قوه ضبط و نگهداری اموری که بر ذهن عارض می شوند در آنان رو به ضعف می رود و این همه موجب می شود که آنان نتوانند مطلبی جدید بیاموزند.» (جامعه و تاریخ در قرآن؛ ص170) 🔰علاوه بر همه این موارد، یکی از آسیب های روحی دوران پیری، تشدید برخی امیال نفسانی در انسان است که خود می تواند منشأ مفاسد اخلاقی، اقتصادی و سیاسی متعددی باشد. به عنوان نمونه، پیامبر اکرم(ص) در روایتی می فرمایند: 🔸«وَ يَهْرَمُ ابْنُ آدَمَ وَ تَشِبُّ مِنْهُ اثْنَتَانِ الْحِرْصُ وَ الْأَمَل؛ زمانیکه انسان پیر می شود دو خصلت در او جوان می شود: حرص و آرزو» (تحف العقول؛ ص56) #بصائر