⚛
تفسیر کوتاه و کاربردی آیات اقتصادی قرآن
جلسه سوم،جزء ۳؛ رمضان۱۴۴۴ق، نجف اشرف
🔻صوت و فیلم جلسه سوم تفسیر
🎙
eitaa.com/m_amin_rezai/3159
🎥
▪️قرآن و اقتصاد تبرعی( درباره قرض انفاق)
مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً (۲۴۵بقره)
وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَلِأَنْفُسِكُمْ( ۲۷۲بقره)
♦️
انواع اقتصاد:
1⃣:
اقتصاد مبادله ای: کالا و خدمت خرید و فروش می شود. اجاره، تجارت و... در این بخش قرار می گیرد.
در دنیای امروز به واسطه پول اعتباری این مساله تخصصی تر شده و اقتصاد مالی-پولی مطرح است.
دنیای سرمایه داری تلاش دارد تمام اقتصاد را در همین خلاصه کند حال آنکه در قرآن و روایات از نوعی دیگر از اقتصاد هم سخن گفته شده است.
2⃣:
اقتصاد تبرعی: بذل مال و منفعت به صورت رایگان بدون چشم داشتی برای برگشت آن مثل وقف و نذر، صدقه و قرض.
بخشی از اینها مصرف عام دارد بخشی مصرف خاص، بعضی واجب است، بعضی مستحب اما همه این ها مبتنی بر "اقتصاد رایگان" است.
🔻
در "جامعه قرآنی" در کنار تجارت و مضاربه و... بخشی از یک اقتصاد را اقتصاد تبرعی شکل می دهد. در چنین جامعه ای اربعین شکل می گیرد که کلا اقتصادش تبرعی است. بر خلاف "جامعه قارونی" که همه چیزش پولی و مادی است.
🔹اسلام به لحاظ اقتصادی نمی خواهد دو اتفاق درجامعه رقم خورد:
1. همه امور مادی و مبتنی بر سود و پول شکل بگیرد لذا بر انفاق و قرض و.. تاکید می کند.
2. نمی خواهد همه چیز کالا بشود که بتوان آن را با پول خرید مثل واجبات عبادیه و بعض واجبات کفایی که باید تبرعی رقم بخورد.
1⃣
جایگاه قرض به عنوان یکی از مصادیق اقتصاد تبرعی در روایات:
1. پیامبر ص: وَمَـنْ اَقْرَضَ اَخاهُ الْمُـؤْمِنَ بِـكُلِّ دِرْهَمٍ اَقْرَضَهُ وَزْنَ جَبَلِ اُحُدٍ وَجَـبَلَ رِضْـوانٍ وَطُورِ سَيْـناءَ حَسَنـاتٍ. فَاِنْ رَفَقَ بِهِ فِـى طَلَبِهِ يَعْبَـرُبِهِ عَلَى الصِّراطِ كَالْبَرْقِ الْخـاطِفِ الّـلامِعِ بِغِيْـرِ حِسابٍ وَلاعَذابٍ. [ ثواب الاعمال ج۱ص 414.]
كسى كه به برادر مسلمان خود قرض دهد، در برابر هر درهمى كه قرض داده هم وزن كوه احد و كوه رضوان و كوه سينا، حسنات خواهد داشت. و اگر براى وصول آن مدارا كند، از پل صراط همچون برق جهنده بدون حساب و عذاب خواهد گذشت.
2. پیامبر ص مَنِ احتاجَ إلَيهِ أخوهُ المُسلم في قَرضٍ فلَم يُقرِضْهُ ، حَرَّمَ اللّه ُ علَيهِ الجَنّةَ يَومَ يَجزي المُحسِنينَ .[ثواب الأعمال ج۱ص 339]
هر كس برادر مسلمانش به او نيازمند شود و وامش ندهد، خداوند در آن روزى كه نيكوكاران را پاداش مى دهد، بهشت را بر وى حرام گرداند.
در بعضی روایات ارزش قرض از صدقه بیشتر 🔻دانستند به عللی من جمله اینکه بر خلاف صدقه که یک نفر مصرف می کند قرض الحسنه در جامعه دست به دست می شود و برکتش به افراد بیشتری می شود.
🔻از مجموع آیات و روایات در باب اهمیت قرض الحسنه میشود فهمید باید پول در جامعه اسلامی ارزش ثابت داشته باشد و تورم نباشد تا قرض دهنده اگر سود مادی ظاهری گیرش نمی آید حداقل ضرر نکند. اینگونه افراد برای قرض دادن انگیزه بیشتر پیدا می کنند.
2⃣
جایگاه انفاق به عنوان یک عنوان عام و حقیقت اقتصاد تبرعی در روایات
🔻انفاق و مشتقات او 70 دفعه در قرآن آمده است که به سه نکته اشاره می کنیم:
1: انفاق بخش واجب است مثل زکات و کفارات و.. وبخش مستحب مثل صدقه و قرض و..
2. انفاق در قرآن در حقیقت ضرر و از دست دادن مال نیست و عایدی آن برای خود شخص است؛ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَلِأَنْفُسِكُمْ علاوه بر این قرآن انفاق را تجارت می داند آن هم تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ(35 فاطر) تجاری که کسادی و ضرر در آن نیست.
3: یکی از فلسفه های تاکید زیاد قرآن بر انفاق( اعم از واجب و مستحب) و تشکیل اقتصاد تبرعی تحقق عدالت و توازن اجتماعی است تا جایی خدا به اشرافی که انفاق نمی کنند و کنز می کنند وعده عذاب داده است وَالَّذِینَ یکنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا ینفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ(34 توبه) انفاق های .اجب و مستحب برای این است به واسطه تحقق اقتصاد تبرعی در جامعه فاصله طبقاتی و فقر به حداقل برسد.
🔸تفصیل در صوت و فیلم
✅ اطلاع از اخبار و تحلیل های
#مهم از سراسر کشور:👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3832938513C10428c852e