بسم الله الرحمن الرحیم.
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل محمدٍ و عَجِّل فرَجَهم.
الــــــــنحــــــو الــــــــــوافـــــــــی.
زیادة و تفصیل.
۲.گفته شد که شرطِ علم برای جمع بستنش به صورت جمع مذکر سالم،این است که خالی از تاء زائد باشد،منظور از تا زائد،تایی است که عوض از فاء الفعل یا لام الفعل نیامده باشد،چون تا عوض از فاء الفعل یا لام الفعل در حکم اصلی است.
#
#اگر تاء در کلمه ای،عوض از حرف اصلی
باشد،و آن کلمه علم شود،صحیح است که جمع مذکر سالم بسته شود مثل عِدَة که اصل آن وعد بوده و واو حذف شده به جای آن ة آمده و جمعش میشود عِدون###
۲.بعضی نحویون قائلند که مرکب مزجی مباشرتا جمع مذکر سالم بسته شود مثل جاء الخالَوَیْهُون (علامت رفع واو است) مررت بالخالَوَیهِین(علامت جر یاء است)رایتُ الخالَوَیهِین(علامت نصب یاء است)
۳.سابقا گفته شد که،جز اول مرک اضافی،جمع بسته میشود اما این در شرایطی است که،
مُضاف متعدد و مضاف الیه یکی باشد مثل عبدُ اللهِ(عبد متعدد ولی الله فقط یکی است)،اگر افراد مضاف و مضاف الیه متعدد باشند،مضاف و مضاف الیه هر دو جمع میشوند
مثل جاء عبدو السیدِینَ که جمع عبدُ السیدِ و عبد و سید افراد متعددی دارند.
۴.اسم مبنی مستقیما جمع بسته نمیشود مگر به کمک لفظ ذَوُو در حالت رفعی و ذوِی در حالت نصب و جری مثل حَذامِ که علم است برای مردی و در جمعش گویم جاء ذَوُو حَذامِ.
خلاصه صفحه ۱۲۵ تا اول ۱۲۷
@talcheslkotob