بسم الله الرحمن الرحیم.
النـــحو الـــوافی.
انواع بـــــــنـــــــاء.
۱.بــنــاء اصلی.
۲.بـــنــاء فرعی یا بناء نیابت از اصلی.
بــنـاء اصلی چهار قسم است.
۱.سکون ۲.فتحة ۳.ضمة ۴.کسرة
۱.سکون،بر هر سه قسم از کلمه پیاده میشود مثال اسم کَمْ،مثال حرف،قَدْ مثال فعل ضَرَبْتَ، اِضْرِبْ، یَضرِبْنَ(ماض،مضارع،امر)
اما نائـــب از سکون،در دو جا است،
اول،حذف حرف عله در فعل امر که معتل الاخر مثل اُدْعُ.
دوم،حذف نون،در صیغه های دوم،سوم،چهارم و پنجم از امر مخاطب است(اِضربا،اضبوا،اضربی،اضربا)
۲.فتحة،در هر سه قسم از کلمه یافت میشود در اسم مثل اَینَ،در حرف مثل سَوفَ و در فعل مثل،ضَرَبَ،یضرِبَنَّ،اِضرِبَنَّ(ماضی،مضارع،امر)
اما نائــب از فتحه در جایگاه است،
اول،کسره،در جمع مونث سالم وقتی که اسم لای نفی جنس میشود مثل،لا مسلماتِ(مبنی بر کسره است)
دوم،یاء درمثنی ها و جمع ها مذکر سالم،وقتی که اسم لای نفی جنس میشوند لا زیدَینِ و لا زیدِنَ(مبنی بر یاء هستند)
۳.الضم:داخل در اسم و حرف میشود و بر فعل داخل نمیشود مثال اسمی حیثُ،مثال حرفی مُنذُ.
توجه،ضمه در صیغه سه ماضی عارضی است و اصلی نیست.
اما نائب از ضمه،اول،الف در اسم مثنایی که منادیٰ میشود یا زیدانِ یا رجلانِ
دوم،واو در جمع سالمی که منادیٰ میشود مثل یا زیدُونَ.
۴.کسرة،که داخل در اسم و حرف میشود
مثل هولاءِ و بِ در بِزیدٍ
توجه نائب از کسر نداریم.
خلاصه اول صفحه ۸۷ تا اول صفحه ۹۰
@talcheslkotob