در بیان بخشی از توانمندی سامانه فرماندهی و کنترل بومی مذکور بایستی اذعان کرد که مراحل طبقه بندی، شناسایی و اقدام تاکتیکی مناسب بر روی اهداف هوایی که پیشتر توسط نیروی انسانی مجرب انجام میشد، امروزه به واسطه بهرهگیری از ظرفیت و توانمندی سامانه فرماندهی و کنترل بومی موجود در سطح شبکه یکپارچه پدافند هوایی به صورت کاملا مکانیزه و با دقت بسیار بالایی انجام میشود که این توانمندی تنها بخشی از قابلیتهای سامانه فرماندهی و کنترل بومی نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است.
در حوزه درگیری و انهدام از جنگها و مناقشات اخیر درس گرفتهایم
فارس: توانمندی پدافند هوایی ارتش در حوزه درگیری و انهدام چگونه است؟
امیر سرتیپ خواجه: ما در حوزه درگیری و انهدام نیز همچون سایر حوزهها ارتقاء تجهیزات و سامانههای مذکور را در قالب طرحها و پروژههای دفاعی در پیش داریم از جمله اقدامات قابل توجه در این حوزه ارتقاء قابلیت تحرک و جابجایی بالای سامانههای درگیری بوده که اهتمام در خصوص این موضوع به واسطه درس گرفتههایی از جنگها و مناقشات اخیر بوده است.
به منظور دستیابی به پوشش پدافند هوایی موثر و اثربخش، نیازمند بهکارگیری سامانههای پدافندی در سه لایه ارتفاع بالا، متوسط و پایین است که نیروی پدافند هوایی به لحاظ برخورداری از ظرفیتها در هر سه لایه از توانمندی و قابلیتهای لازم برخوردار است که این مهم را به صورت مستمر تقویت، بروز رسانی، در قالب طرحهای عمده دفاعی متناسب با تهدیدات روز اجرا میکند.
پدافند هوایی ارتش در این راستا به موفقیتها و دستاوردهای بسیار اثر بخش دست پیدا کرده که به اختصار میتوان به استفاده از سامانه موشکی بردبلند باور ۳۷۳ و ارتقاء عملیاتی آن، سامانههای موشکی تلاش، سامانه موشکی ۱۵ خرداد و ... اشاره کرد.
الحاق سامانههای جدید به پدافند هوایی در آینده نزدیک
فارس: در حوزه ارتفاع پایین، سامانه مجید یکی از سامانههای بومی و ساخت کشورمان است. وضعیت این سامانه در چه حالتی است؟
امیر سرتیپ خواجه: سامانه مجید، سامانهای بومی است که معماری ساخت آن کاملاً برگرفته از نیاز عملیاتی و بدون الگو برداری از هرگونه سامانه خارجی است که این موضوع میتواند نقطه عطفی در مجموعه دفاعی کشور محسوب شود.
از ویژگیهای بارز این سامانه موشکی ارتفاع کم قابلیت درگیری علیه اهداف با سطح مقطع راداری پایین است که این موضوع به صورت عملی علاوه بر تستهای میدانی در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش با موفقیت انجام گرفت. با توجه به قابلیتهای اشاره شده در سامانه مذکور نیروی پدافند هوایی در آستانه تحویلگیری تعداد کافی از این نوع سامانه قرار دارد.
در کنار تعداد قابل توجهی از سامانههای عملیاتی موجود که به آن اشاره شده، در آینده نزدیک نیز سامانههای پدافند هوایی جدیدی در زمان لازم و مقتضی معرفی و به سازمان رزم نیرو الحاق میشود.
یکپارچگی سامانههای متنوع پدافندی برای مقابله با تهدیدات
فارس: شما اعلام کردید که قرار است سامانههای جدیدی وارد سازمان رزم نیروی پدافند هوایی ارتش شوند. الحاق این سامانهها به نیروی پدافند هوایی ارتش چه کمکی به افزایش توان این نیرو میکند؟
امیر سرتیپ خواجه: به طور خلاصه آنچه که در صحنه نبرد تعیینکننده است نوع سامانهها پدافندی علیه تهدید است، علاوه بر توانمندیها و ویژگیهای تهدید متناظر با سامانه پدافندی، مباحث اقتصاد جنگ نیز در نظر گرفته میشود.
الحاق سامانههای جدید به نیروی پدافند هوایی ارتش به موضوع تهدیدات باز میگردد. تهدیدات ما لایههای مختلفی دارند و همان گونه که اعلام کردهایم تهدیدات ما از سوی کشورهای فرامنطقهای خصوصاً آمریکا و رژیم صهیونیستی است.
مقابله با تهدیدات در ارتفاع بالا، متوسط و پایین نیازمند سامانههای خاص خود است. لذا؛ با بکارگیری اصول پدافند هوایی، یکپارچگی و همافزایی بین سامانههای مختلف ماموریت محوله که همان مقابله با هر گونه تهدید هوایی است را انجام میدهیم. ممکن است تهدید ما ریزپرنده یا پهپاد باشد و لازم نباشد یک موشک گرانقیمت به سوی آن شلیک کنیم. به همین دلیل، ما در لایههای پایینتر و با موشکهای ارزان قیمتتر و کوچکتر با تهدیدات مقابله میکنیم.
در حوزه مقابله با هواپیماها نیز به همین صورت اقدام میشود. ممکن است بخواهیم علیه یک هواپیما دو فروند موشک شلیک کنیم و علیه یک هواپیمای دیگر یک فروند. این موارد بخشی از اقدامات تاکتیکی هستند که در مراکز فرماندهی و کنترل تصمیمگیری میشود.
الحاق سامانههای جدید نتیجه این راهبرد است که ما باید تحرک و چابکی خود را افزایش دهیم. تحرک و سرعت بالا برای ما بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل، ما به دنبال استفاده از سامانههای با تحرک بالا و چابک هستیم.