کانال طب اسلامی و سنتی سید یاسین موسوی: مصطكي مصطکی صمغ یا شیره رزینی زردرنگی است که از شاخه¬ها و ساقه¬های درختچه ای از خانواده پسته گرفته می¬شود که درختچه یا درخت کوچکی است به بلندی معمولاً سه متر ولی اگر پرورش داده شود و از آن مراقبت نمایند در باغ¬ها ارتفاع آن تا چهارده متر نیز می¬رسد. درختچه¬ای است با برگ¬های تقریباً ناخزان و همیشه سبز که بوی رزین مصطکی از تمامی اندام گیاه استشمام می¬شود. مصطکی که در بازار عرضه می¬شود به شکل قطعات اشک سخت کوچک در ابعاد یک عدس و یا نخود کوچک و زرد رنگ و نیم¬شکاف کمی معطر است و هنگامی که در دهان جویده شود نرم شده و طعم معطری احساس می¬شود. @Teb_sayed_ya_seen خواص درمانی طبیعت آن نسبتاً گرم و خشک است و بعضی آن را معتدل می¬دانند. آن را مثل آدامس بجوید و دائم آب دهان را پایین ببرید و در آخر آن را میل نمایید محلل و مقوی است، تقویت کننده قلب و دماغ می¬باشد، در مورد سل ریه باعث اخراج اخلاط می¬گردد، اختلال هواس که همراه با عصبانیت باشد را درمان می¬کند، لثه را سالم و محکم می¬کند و بر آن گوشت می¬آورد، دهان را خوشبو می¬کند و درد دندان را تسکین می¬دهد، موجب تقویت معده می¬شود. اگر به طور متناوب مقدار کمی از آن با کمی کندر خورده شود برای تقویت هوش و حافظه بسیار موثر است. آن را در آب بجوشانید و بخورید و برای آرام کردن سرفه¬های سرد و قطع خونریزی از سینه و تقویت کبد و کلیه و معده و روده¬ها و قطع اسهال مفید است. آن را با سعد کوفی بجوشانید و با آن دندان¬ها را بشوئید. بوی بد دهان را مرتفع می سازد. آن را در آب بجوشانید و پس از سرد شدن روزی سه بار هر مرتبه دو سه قطره در گوش بچکانید. غده داخل گوش را باز می کند و سنگینی گوش و کری که در اثر غده گوش باشد برطرف خواهد شد. آن را در روغن کنجد بجوشانید و در گوش بچکانید. گرفتگی گوش را رفع می¬کند و سنگینی کری را درمان می-کند. بوئیدن دائم آن وسواس را به مرور برطرف می¬سازد. حکیم عقیلی خراسانی در مخزن¬الادویه آورده است: «معرّب از مسطبخي و به عربي علك¬الرّوم نامند. صمغ درختيست ريزه¬تر از كندر و سفيد او را رومي و سياه او را نبطي گويند. درخت او در صافي و شاخه¬هاي او در لطافت و برگ او مانند درخت اراك و از آن بزرگتر و ثمرش مايل به تلخي و قوّتش تا بيست سال باقيست. و درخت او نزد شيخ¬الرّئيس و بولس سرد و خشك و بيخ و پوست عصاره و برگ و ثمر او را قايم مقام اقاقيا و عصارة لحيه-التّيس دانسته اند و نزد جالينوس گرم و خشك و مقوّي معده و جگر و با تحليل و قبض است و دوام نطول طبيخ او رويانندة گوشت بر استخوان و مقوّي اعضاي مسترخيه است و ضماد و برگش جهت خروج مقعد و رحم نافع است و مسواك چوب او مقوّي دندان و لثه و چون برگ و شاخ و بار و پوست او را بجوشانند و مكرّر تجديد اجزاء كنند تا آب غليظ شود، جهت نفث¬الدّم و اسهال و قرحة امعاء و نزف¬الدّم و برآمدگي ناف و رحم و رفع سيلان حيض و شكستگي اعضاء و جرب نافع است و مصطكي در آخر دوم گرم و خشك و مقوّي معده و جگر بارد و هاضمه و اشتهاست و محرّك آروغ و با جلاي عظيم و محلّل رياح معده و رافع نفخ به آروغ و با سفل و رافع پيچش و درد سر و نزلات و ضعف جگر و معده و قروح باطني و با غاريقون جهت بلغم و با صبر جهت صفرا و با هليلجات جهت سودا و عسرالنّفس و با ادوية مناسبه جهت نفث الدّم و قصبة ريه و با كهربا جهت نزف¬الدّم از مجرّبات است و با كندر جهت قوّة فهم و حافظه و قطور جوشانيدة او در روغن كنجد جهت گراني سامعه مجرّب بوده و به دستور بخور كردن پنبه به او و به گلاب تر كرده و كماد نمودن بر چشم جهت درد رمد از مجرّبات شمرده¬اند. طلاي جوشانيدة او در روغن زيتون جهت شقاق لب و لرز تبهای بارد و رعشه و ضربان و کزاز و اعیا بیعدیل و شرب ضماد او جهت شكستگي اعضاء و ضربه و سقطه و جلاي بشره و سرخ كردن رخسار و با ادوية مناسبه جهت درد فم معده و امعاء و علل جگر و تفتيح سدد و قي نافع است و بخور و سعوط او با روغن زنبق جهت درد سر بارد و مضمضة طبيخ او جهت استحكام دندان و لثه و ماليدن روغنهای گرم بر عضو دردناک و پاشیدن مصطکی بر او و به خرقه بستن او جهت تسکین و تحلیل درد بغايت مفيد است و خاييدن او جهت جذب رطوبت دماغي مؤثّر است و گويند مضرّ مثانه است و مصلحش گردكان و كتيرا و به دستور يك شبانه روز در سركه خيسانيدن آن و بدلش به وزن او كندر و یا يك وزن و نيم علك¬البطم و در تقويت معده و جگر اذخر است. و قدر شربتش تا يك مثقال است و روغن مصطكي كه يك اوقية او را در يك رطل روغن زيتون با قدر مضاعف حل كرده باشند، محلّل و مقوّي اعصاب و شرب ضماد او جهت امراض رحم و معدة ضعيف و اسهال رطوبي و علل جگر و دو مثقال او جهت قرحة ريه و حقنة او جهت قرحة امعاء و طلاي او جهت آثار جلد و نيكویي رخسار مفيد است و روغن درخت مصطكي كه از برگ و ثمرش بسازند جالي و ملطف و بسيار قابض و با سعد و اذخر جهت جرب انسان و حيوان و