#تراریخته چیست؟
#بخش_سوم
دکتر امین مقدم، متخصص ایمنیشناسی در دانشگاه آکسفورد
بسیاری از دستکاریهای ژنتیکی به تغییراتِ غیر قابل انتظار منجر خواهند شد که دلایل آن از نظر مولکولی بخوبی شناخته شدهاند، از جمله به دلیل تاثیر متقابل ژنِ جدید و ژنهای میزبان. سختترین و بسیاری از اوقات ناممکنترین نوع تحقیق زمانی است که به دنبالِ تغییری هستیم که نمیدانیم کجا بروز خواهد کرد. بنابرین بسیاری از تحقیقاتی که روی سلولها یا حیواناتِ آزمایشگاهی انجام میگیرند، کور هستند و صرفا به دنبال تاثیراتِ بسیار مضرِهستند. به همین قیاس تحقیقات آلرژی زایی بسیار محدود و سادهاند.
بسیاری از تغییرات ژنتیکی میتواند باعثِ تغییراتِ نامحسوس شوند که در طولانی مدت بسیار محسوس شوند. بررسی این تغییرات از لحاظ علمی و در کوتاه مدت تقریبا ناممکن است. به همین دلیل است که مطالعه آزمایشی در باره بسیاری از بیماریهای متابولیک، سرطانی و ایمنی که به تغییراتِ محیطی نسبت داده میشوند، بسیار سخت است.
ژنهای تغییر یافته از طرق گوناگون قابلِیت آمیختگی با ژنهای گیاهان، میکروبها و جانورانِ دیگر را دارند اما پیشبینی یا تحقیق درباره آنها دشوار یا غیر ممکن است.
اغلب تحقیقات درباره محصولاتِ تراریخته روی سلول یا حیوانِ آزمایشگاهی انجام میگیرد و بررسی عوارض مصرف در انسان بسیار محدود یا مشکل است. در اغلبِ این مطالعات نمیتوان مطمئن بود که باید به دنبالِ چه عوارضی گشت. اگر این عوارض فقط پس از سالها بروز کنند، امکانِ چنین مطالعاتی امروز ممکن نیست.
سرمایه گذاری در چنین تحقیقاتی براحتی میتواند جهت دار باشد یا نتایج زیرِ فشارهای غیر علمی بازبینی شوند. به دلیل پتانسیلِ سیاسی چنین تحقیقاتی پژوهشگران نهادهای پیشرو و معتبر که کمتر نیاز به کمکِ مالی منابع صنعتی دارند علاقهای به فعالیت در این زمینه نشان نمیدهند.
این موارد خلاصهای بود از دلایلی که باعث میشوند تا پاسخِ علمی نهایی به این موضوع بغرنج شود. در عین حال دعواهای اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی این قضیه را نمیتوان کم بها دانست.
در حالی که گروهی از دانشمندانِ درباره شواهد علمی گرم شدن اب و هوای کره زمین به دلایل فعالیتهای بشر و استفاده از سوختهای فسیلی حرف میزنند، اردوی سیاسی-اقتصادیای که خود را پرچمدار علم در زمینهٔ محصولاتِ تراریخته معرفی میکند، به انکارِ شواهد علمی مشغول است و به بررسی نارسایی آن علاقهٔ بسیار دارد. شواهد علمی یک حوزه پولساز است (محصولات تراریخته) و شواهدِ علمی حوزه دیگر (گرم شدن اب و هوای کره زمین) برای صاحبانِ سرمایه نامطلوب است.